فورک ارز دیجیتال چیست؟ (بررسی سافت و هارد فورک های بیت کوین)
فورک چیست؟ این ممکن است سؤال بیشتر افراد علاقه‌مند به ارزهای دیجیتال باشد. ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم توسط نرمافزار غیرمتمرکز به نام بلاک چین تغذیه می‌شوند. بلاک چین جهانی با ابهام و دشواری‌های زیادی روبه‌رو است. احتمال دارد اسم فورک (Fork) را بعضی‌اوقات در دنیای رمز ارزهای دیجیتال شنیده باشیم ولی معنا و مفاد آن را درک نکرده‌ایم.
در این مقاله می‌خواهیم در کنار تعریف و مفهوم اینکه Fork چیست همچنین توضیحاتی در رابطه با انواع Fork و مزایا و معایب آن ارائه دهیم. پس تا آخر مقاله با ما همراه باشید امیدواریم که برای شما مفید واقع شود.
فورک چیست؟
در پاسخی ساده و روان، واژه فورک به معنی انشعاب است. بعضی‌اوقات از آن به معنی چنگال هم یاد می‌شود چون چنگال تنه مشترک و انشعابات زیاد دارد. در بلاک چین Fork یک پدیده فنی است. زمانی رخ می‌دهد که یک بلاک چین به دوشاخه مجزا تقسیم و باعث تغییر در پروتکل بلاک چین یا مجموعه قوانین اساسی آن شود. هنگامی‌که این اتفاق میافتد، زنجیره از هم جدا شده و یک بلاک چین دوم تولید می‌شود که تمام تاریخچه خود را با نسخه اصلی به اشتراک می‌گذارد، اما در مسیر جدیدی حرکت میکند.
ازاین‌رو در دنیای بلاک چین برای اجرای هر تحول و دگرگونی مثل اصلاح قوانین، ارتقا امنیت، کاربردی و یا ازنظر کارکردی به Fork نیاز پیدا می‌کنیم. فورک‌ها به دو صورت رخ می‌دهند؛ عمدی و تصادفی که عمدی خود به دو نوع مهم تقسیم می‌شود که در بخش بعد به آن‌ها اشاره و توضیح خواهیم داد.
دلیل ایجاد فورک چیست؟
دلایل زیادی به ایجاد Fork منجر می‌شوند که عمده این دلایل به‌صورت موارد زیر است:
- مهم‌ترین دلیل آن بروز آوری به‌منظور پیشرفت و توسعه ویژگی‌های بلاک چین
- پیدایش و تأسیس یک بلاک چین تازه
- بازگشت به سابقه بلاک چین
- و غیره
سیستم فورک چه انواعی دارد؟
در این بخش انواع Fork موردبررسی واقع خواهند شد. انواع Fork ارز دیجیتال به دو نوع تقسیم می‌شوند فورک نرم (Soft Fork) و فورک سخت یا هارد (Hard Fork) که در ادامه هریک از آن‌ها را شرح خواهیم داد.
مقالات مرتبط: تست نت ارز دیجیتال (شبکه آزمایشی بلاکچین) چگونه کار می کند؟
سافت فورک چیست؟
Soft Fork یا فورک نرم زمانی رخ می‌دهد که تغییرات اعمال‌شده خیلی بزرگ و ساختاری نباشد. به‌گونه‌ای که با یک‌بار به‌روزرسانی برنامه روی بلاک چین تغییرات اجرا شود. به‌این‌ترتیب Soft Fork اتفاق افتاده است.
سافت فورک‌ها برای آوردن ویژگی‌ها (ظاهری) یا عملکردهای جدید، معمولاً در سطح برنامه‌نویسی مربوط می‌شوند. اثرات یا دگرگونی‌های کلی رو بلاک چین ندارد و ازآنجایی‌که نتیجه نهایی یک بلاک چین است، تغییرات با بلوک‌های پیش از فورک سازگار هستند؛ بنابراین بلاک چین‌های پیش از فورک نرم هم می‌توانند به کار خود ادامه دهند.
هارد فورک چیست؟
هارد فورک که مهم‌ترین Fork عمدی هم محسوب می‌شود، برعکس سافت Fork که باعث تغییرات کوچک خواهد شد که این باعث عوض شدن قالب (فرم) کلی بلاک چین می‌شود. هارد فورک زمانی اتفاق میافتد که کدش آنقدر تغییر کند که نسخه جدید دیگر با بلوک‌های قبلی سازگاری ندارد. در این سناریو، بلاک چین به دو بخش تقسیم می‌شود: بلاک چین اصلی و نسخه جدید که از مجموعه قوانین جدید پیروی میکند. ارز دیجیتال کاملاً جدید ایجاد می‌شود، به این دلیل اجرای آن خیلی دشوار و اساسی‌تر است. در Fork سخت نسخه قدیمی اعتبارشان را از دست خواهند داد بنابراین سبب دوراهی برای استخراج‌کننده‌ها شبکه می‌شود. ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین کش و بیت کوین گلد از طریق هارد فورک از بلاک چین اصلی بیت کوین خارج شدند.
برای اینکه این موضوع را بهتر درک کنید یک مثال ارائه کردیم که در ادامه به آن اشاره می‌شود. یک بلاک چین با محدودیت اندازه بلوک 1 مگابایت را در نظر بگیرید. اگر می‌خواهید بلوک‌های بزرگ‌تری داشته باشید که بتوانند تا ۸ مگابایت داده را ذخیره کنند، باید مجموعه‌ای از قوانین جدید را پیاده‌سازی کنید که محدودیت اندازه بلوک را از ۱ مگابایت به ۸ مگابایت افزایش می‌دهد. این منجر به هارد Fork می‌شود.
وقتی هارد Fork اتفاق میافتد، اعضای انجمن (کاربران و ماینرها) باید تصمیم بگیرند. آن‌ها می‌توانند گره خود را به‌روز کنند و به زنجیره تازه Fork شده سوئیچ کنند یا می‌توانند نرمافزار قدیمی را ادامه دهند. پس از ایجاد تغییر، هر گره‌ای که نتواند به قوانین اجماع جدید ارتقا یابد، دیگر نمی‌تواند در مکانیسم اجماع شرکت کند. در لحظه‌ای که هارد Fork انجام می‌شود، آن‌ها به یک زنجیر جداگانه متصل می‌شوند. سیستم‌های ارتقا نیافته دیگر نمی‌توانند قوانین اجماع جدید را پردازش کنند و باعث می‌شود که بلاک چین با یک هارد فورک با زنجیره اصلی ناسازگار باشد.
دلایل ایجاد هارد فورک (Hard Fork)
دلایل زیادی برای ایجاد Hard Fork وجود دارد که عمده این دلایل به شرح موارد زیر است:
- از میان بردن خطرات امنیتی اساسی که در نسخه پیشین برنامه بوده است.
- اضافه کردن عملکرد و کارایی بهتر و نو
- برعکس کردن و بازگردانی تراکنش‌ها در خریدوفروش‌ها
فورک بیت کوین چیست؟
بلاک چین بیت کوین تقریباً در سال 2017 به این سمت دچار Fork متعددی شده است. از شناخته‌شده‌ترین این Fork ها می‌توان به فورک بیت کوین کش (Bitcoin Cash) که سروصدای زیادی را در بازار به پا کرد نام برد. در ادامه مختصری به آن خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است شما عزیزان می‌توانید برای خرید بیت کوین از صرافکس به رایگان در سایت ثبت نام کنید و از خدمات گسترده ما بهره‌مند شوید.
هارد فورک بیت کوین کش (Bitcoin Cash)
بیت کوین کش (BCH)، بیست و چهارمین ارز دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار تا پایان سال 2021 و برجسته‌ترین Hard Fork بیت کوین است. به‌طورمعمول، Hard Fork زمانی اتفاق میافتد که گروه‌هایی از ماینرها و توسعه‌دهندگان نمی‌توانند در مورد به‌روزرسانی نرمافزار حاکم بر یک توکن دیجیتال خاص به توافق برسند.
در نتیجه، یک گروه تحت همان قوانین به فعالیت خود ادامه می‌دهد، درحالی‌که گروه دیگر جدا می‌شوند و یک بلاک چین جدید را با تنظیمات نرم‌افزاری به‌روز تولید می‌کنند. در این فرآیند، دومین ارز دیجیتال تولید می‌شود.
نتیجه Fork بیت کوین کش (BCH)
در مورد بیت کوین کش، هارد فورک نتیجه ایجاد تنش در میان توسعه‌دهندگان است. مشکلی که معمولاً دامن‌گیر بیت کوین بوده کندی آن است که برای رفع این مشکل در میان توسعه‌دهندگان دو دستگی ایجاد شد. طرفداران بیت کوین کش، ازجمله Jihan Wu،Craig Wright و Roger Ver استدلال کردند که ساده‌ترین راه برای افزایش مقیاس تراکنش افزایش اندازه یک بلوک است، درنتیجه امکان تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر فراهم می‌شود.
ازآنجایی‌که دو طرف نتوانستند به توافق برسند، طرف بلوک بزرگ در 1 آگوست 2017 از یک هارد فورک برای ایجاد نسخه جدا از بیت کوین استفاده کرد و بیت کوین (BTC) و بیت کوین کش (BCH) را به وجود آوردند. هرچند نتوانستند اکثریت گره‌ها یا ماینرهای شبکه اصلی را جذب کنند.
وضعیت های مختلفی که ممکن بود در فورک بیت کوین پیش بیاید چه بودند؟
- وضعیت اول: اگر در انشعاب بیت کوین استخراج‌کننده‌ها به یک اندازه قدرت نداشتند. شاخه‌ای از زنجیره جداشده که قوی‌تر باشد. به‌عنوان بیت کوین اصلی معرفی می‌گردد و دیگری به‌عنوان بیت کوین جدید عرضه می‌شد که ارزش بیت کوین اصلی بیشتر خواهد بود.
- وضعیت دوم: اگر در Fork بیت کوین استخراج گرها داری قدرت مساوی و برابر بودن آن‌وقت دو نوع بیت کوین باارزش و با قیمت مساوی وجود داشت. همین امر موجب می‌شد که برای نگهداری بالانس، قیمت به نیمه کاهش‌یافته است.
- وضعیت سوم: در این حالت اگر ماینرها به توافق می‌رسیدند. تغییرات بر روی بلاک چین اجرا می‌شد و با یک بروز رسانی ساده شبکه به وظیفه خود ادامه می‌داد. به این نوع اصطلاحاً سافت Fork می‌گویند.
فورک بیت کوین گلد (Bitcoin Gold)
بیت کوین تابه‌حال چندین Fork را انجام داده و یکی از مهم‌ترین و مورد جنجال‌ترین آن‌ها گلد بیت کوین است؛ که در 24 اکتبر 2017 تشکیل شد و هدف اصلی آن غیرمتمرکز سازی مجدد بیت کوین است. از اهداف دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد بیشتر شدن سرعت تراکنش‌ها و بیشتر شدن عضوهای شبکه بلاک چین است.
بعضی برنامه نویسان بیت کوین اعتقاد داشتند که کوین با اینکه متمرکز نیست، ولی پروسه استخراج آن به‌کلی تمرکز یافته و نابرابر است. آن‌ها اعتقاد داشتند که استخراج بیت کوین مفید و سودآور است ولی برای خرید وسایل و دستگاه‌های استخراج کوین باید پول زیادی صرف شود که این عادلانه نیست؛ بنابراین فرضیه Fork بیت کوین گلد (BTG) ارائه شد. این نظریه بیشتر برای تسهیل و عادلانه کردن استخراج بیت کوین و بیشتر شدن اعضا استفاده‌کننده شکل گرفت.
نتیجه فورک بیت کوین گلد
همان‌طور که در فورک بیت کوین کش بیان کردیم یکی از وضعیت‌های آن در اینجا اتفاق افتاد و آن این بود که طرفداران نظریه بیت کوین گلد خیلی کمتر از گروه اصلی بودند و (BTG) بیت کوین گلد مثل سایر نمونه‌های ارز بازار به وجود آمد. همین‌طور بیت کوین قدیمی و اصلی در بازار ماندنی شد.
فورک های بیت کوین در بازار (متفرقه)
در تاریخ بیت کوین Hard Fork های زیادی رخ‌داده است؛ اما به دلیل طرفداری و قدرت کم ماینر های استفاده‌کننده به‌هیچ‌وجه بولد نشدند. در ادامه به چند نمونه آن‌ها اشاره خواهیم کرد از جمله:
- Bitcoin Diamond
- Bitcoin Dark
- Bitcoin Unlimited
- Bitcoin XT
- و غیره
همچنین باید عنوان کرد که با گذشت زمان محبوبیت و پذیرش آن‌ها در میان عموم کم شد.
جمع بندی
با گذشت بیش از ده سال از ایجاد رمز ارزهای اولیه، فورک‌های خیلی زیادی ایجاد شده که برخی از ماینرها موافق و برخی مخالف آن بوده‌اند. می‌توان گفت که فورک‌ها به جزء ثابت و جدانشدنی بازار ارز دیجیتال تبدیل‌شده‌اند. این Fork ها فقط روی بیت کوین اعمال نمی‌شوند بلکه روی سایر رمز ارزهای بازار به دلایل مختلف نیز رخ می‌دهند.
ما در این مقاله از صرافکس ، معتبرترین صرافی خرید ارز دیجیتال در ایران ، بیان کردیم که فورک چیست و انواع آن و همچنین سرگذشت فورک‌های مشهور و مهم که اتفاق افتاده را توضیح دادیم. نکته‌ای دیگر که باید به آن اشاره کرد این است که در بیت کوین اگر Fork ها بیش‌ازحد اتفاق بیفتد همیشه نتایج مثبتی را به همراه نخواهد داشت، بلکه باعث گسستگی شبکه بلاک چین خواهد شد.
سؤالات متداول
فورک یعنی چه؟
Fork زمانی اتفاق میافتد که نرمافزار ماینرهای مختلف به هم نخورد. این به ماینرها بستگی دارد که تصمیم بگیرند از کدام بلاک چین استفاده کنند. اگر یک تصمیم متفقالقول وجود نداشته باشد، میتواند منجر به ایجاد دو نسخه از بلاک چین شود.
آیا فورکینگ در بلاک چین خوب است؟
گاهی اوقات یک Fork باعث امنیت بیشتر یک ارز دیجیتال یا اضافه کردن ویژگی‌های دیگر می‌شود؛ اما این امکان نیز برای توسعه‌دهندگان یک ارز دیجیتال جدید وجود دارد که از یک فورک برای ایجاد سکه‌ها و اکوسیستم‌های جدید استفاده کنند.
