شبکه بلاک چین چیست؟
اگر بخواهیم به زبان ساده به شما شرح دهیم، بلاک چین یا زنجیره‌ی بلوکی نوعی سیستم ثبت گزارش و اطلاعات است. تفاوت آن با دیگر سیستم‌ها این است که اطلاعات و داده‌های ذخیره‌شده بر روی این نوع سیستم‌ها، میان همه قسمت‌ها و اعضای آن شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود.
با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ها، امکان حذف یا هک و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً غیرممکن می‌شود. مفهوم بلاک چین نخستین بار با ظهور بیت کوین معرفی شد و پلتفرم بیت کوین از این روش برای ذخیره اطلاعات مرتبط با دارایی کاربران بهره برد.
تاریخچه بلاک چین
در تاریخ ۳۱ اکتبر سال ۲۰۰۸، شخصی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو، مقاله ای منتشر کرده که در این مقاله او سعی کرد تا به مفهوم بیت کوین به عنوان یک پول نقد مجازی و نحوه عملکرد آن برای ارسال و دریافت پول بین دو فرد، بدون واسطه یا همان بانک بپردازد. با توجه به اینکه بیت کوین برای انجام تراکنشهای خود از سیستم رمزنگاری بهره می‌برد، دسته‌بندی ارز رمزنگاری‌شده برای ان پیشنهاد شد.
البته می‌توان گفت که بعد از آن بود که واژه ارز دیجیتال، به صورت گسترده‌ای رواج پیدا کرد. در درجه‌ی اول، هدف از اختراع بیت کوین تراکنشهای مالی بود؛ اما در درجه‌ی بعدی محققان بابررسی تکنولوژی زیرساختی آن، متوجه قابلیت‌های بالای آن برای استفاده در دیگر صنایع شدند. ظرفیتی که می‌توانست برنامه‌های حرفه‌ای با رویکرد فناوریهای مدرن و امروزی برای صنایع مختلف ایجاد کند. و این‌طور بلاک چین، عنوانی بود که برای این فناوری تاثیرگذار به‌کار برده شد.
مفهوم شبکه همتا به همتا
شبکه همتا به همتا نوعی شبکه ای است که کاربران به صورت مستقیم با یکدیگر در ارتباط بوده و به تبادل اطلاعات می‌پردازند. مثلا زمانی که شما به طور مستقیم با دوست خود مکالمه ای انجام می‌دهید یا صحبت می‌کنید، یعنی یک ارتباط همتا به همتا ایجاد کرده‌اید. اما اگر قصد دارید از طریق تماس تلفنی با او صحبت کنید، تماس شما توسط یک واسطه مانند سرور بررسی و سپس صدای شما به گوش دوستتان می‌رسد. این نوع ارتباط دیگر همتا به همتا نخواهد بود.
در اصل در سیستمهای متمرکز ارتباط همتا به همتا وجود ندارد و مختص شبکه‌های غیرمتمرکز است. در سیستمهای متمرکز اغلب تمام اطلاعات در یک سرور قرار داشته که شما باید برای دسترسی به آن‌ها، درخواستی برای سرور ارسال کنید و در صورت تایید درخواست از سوی سرور، آن را دریافت کنید. به این شکل شما اگر تمام داده‌های سرور را دانلود و در سیستم خود ذخیره کنید، می‌توانید بدون نیاز به سرور به اطلاعات آن دسترسی داشته باشید.
در شبکه‌های بلاک چین افراد دقیقا چنین کاری انجام می‌دهند و تمام داده‌ها و ذخیره اطلاعات شبکه در کامپیوتر آن‌ها صورت می‌گیرد. بنابراین اگر کاربری از شبکه خارج شود، بقیه کاربران همچنان به داده‌ها دسترسی دارند و می‌توانند با همدیگر اطلاعات رد و بدل کنند. هنگام تشکیل یک بلوک کاملا جدید، داده و اطلاعات آن در شبکه منتشر می‌شود و افراد قادر هستند که دفتر کل خود را به‌روزرسانی کنند.
گره یا نود (Node)
گره یا نود شبکه به معنای ماشین‌های متصل به یک شبکه هستند که کپی داده‌ها و اطلاعات یک بلاک چین را نگهداری می‌کنند. همچنین نودها وظیفه به اشتراک گذاری اطلاعات با دیگر دستگاه‌ها را نیز بر عهده دارند. به طور کلی، برای راه‌اندازی نود کافی است نرم‌افزار شبکه دانلود و نصب شود. باقی مراحل توسط خود سیستم و شبکه انجام خواهد شد.
شبکه بلاک چین چگونه کار می کند؟
فناوری بلاک چین از سیستم رمزنگاری برای بالابردن امنیت در معاملات ارز دیجیتال و حتی خرید و فروش استفاده می‌کند. برخلاف سیستمهای بانکی مدرن که متمرکز فعالیت می‌کنند، مرکز داده‌ای که شبکه بلاک چین در آن قرار گرفته است، کاملا غیرمتمرکز بوده و در سراسر جهان پخش شده‌اند.
محل ذخیره و حفظ داده‌ها در بلاک چین‌ها، دفتر کل توزیع شده نام دارد که برای تمامی افرادی که در شبکه حضور دارند با جزئیات کامل، قابل دسترسی است و حتی کوچک ترین تغییرات در تبادلات، برای همه کاربران قابل مشاهده و بررسی می‌باشد. در حقیقت این شبکه زنجیره‌ای از رایانه‌هایی را تشکیل می‌دهند که درستی تراکنشهای انجام شده بین کاربر اول و کاربر دوم را بررسی و تایید می‌کنند و پس از موفقیت آمیز بودن و تایید آن، اطلاعات آن تراکنش به شبکه بلاک‌چین افزوده می‌شود.
کلیت داده‌ها در شبکه بلاک چین در ساختاری تشکیل شده از بلوکها (Blocks) وارد مرکز پایگاه اطلاعات می‌شوند و هر کدام از بلوکها پس از بلوک قبلی شکل گرفته و شامل دادههایی می‌شود که آن را به بلوک قبلی متصل می‌کند. این بلوکها با کمک اطلاعات به یکدیگر متصل شده، و در نهایت به ترتیب نوبت و ترتیب ساخت آن‌ها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و چین( Chanin ) یا زنجیره‌ای از بلوک‌های به هم پیوسته را تشکیل می‌دهند.
کاربرد شبکه بلاک چین
می‌توان گفت که این فناوری کاربردهای بسیار زیادی دارد. همانطور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، در بسترهایی که نیار به انتقال و ثبت اطلاعات وجود دارد، می‌شود از فناوری بلاک چین استفاده کرد.
- پرداخت ها بین المللی : انتقال با سیستمهای بانکداری به روش سنتی، به دلیل وجود شبکه پیچیده ای از واسطه‌ها، گران تمام شدن و کندی آن کاری سخت و دردسرساز محسوب می‌شود. که با کمک فناوری ارزهای دیجیتال، این پروسه بصورت آسان و در عرض چند ثانیه قابل اجرا می‌باشد.
- بازی های کامپیوتری : با توجه به این که این صنعت یکی از بزرگترین صنایع حوزه تفریح و سرگرمی است، می‌تواند از این فناوری استفاده زیادی بکند. و با استفاده از رویکرد بر پایه فناوری بلاک چین بازی‌ها می‌توانند در بلند مدت پایدار بمانند. امروزه بازی‌ها نیز بر بستر NFT فعالیت می‌کنند و کاربران با خرید و فروش آیتم‌ها قادر به کسب درآمد نیز خواهند بود.
نتیجه گیری
فناوری بلاک چین یک فناوری نوین و به‌خصوص به شمار می‌آید که هدف آن نگهداری و انتقال سریع هر نوع داده به شکل غیرمتمرکز است. در این سیستم گره‌ها یا نودها وظیفه تایید و ثبت تراکنش‌ها را دارند. این گره‌ها در سرتاسر دنیا توزیع و پخش شده‌اند تا برای انجام درست وظایف خود، از الگوریتم‌ها و روشهای اجماع استفاده کنند. امنیت شبکه بلاک چین نتیجه‌ی استفاده از ایده‌های خلاقانه در حوزه اقتصاد و رمزنگاری است.
سوالات متداول
مفهوم مقیاس پذیری چیست؟
به معنای توانایی شبکه در پاسخ به افزایش میزان تقاضای کاربران اشاره دارد.
آلت کوین چیست؟
به هر رمزارزی که بعد از ظهور بیت کوین عرضه شدند آلت کوین گفته می‌شود.
