هویت غیرمتمرکز در بلاکچین چیست + کاربردها و 4 مزیت اصلی

هویت غیرمتمرکز امروزه زیربنای همه جنبه‌های زندگی ما به شمار می‌آید که بخشی از آن به عنوان هویت غیرمتمرکز در بلاکچین در حال حاضر مقوله‌ای جذاب و و پرکاربرد در صنایع مختلف است. به عنوان مثال خدمات آنلاین، افتتاح حساب بانکی، رای دادن در انتخابات، خرید ملک، تضمین شغل و… همه مستلزم اثبات هویت شماست. در ادامه این مقاله از صرافکس به بررسی دقیق هویت غیر متمرکز در بلاکچین می‌پردازیم.

 سیستم‌های مدیریت هویت سنتی مدت‌ها متکی به واسطه‌های متمرکزی که شناسه‌ها و گواهی‌های کاربران را صادر، نگهداری و کنترل می‌کنند، بوده ‌است. در واقع کاربران نمی‌توانند اطلاعات هویتی خود را کنترل کنند و دسترسی به آن‌ها را محدود کنند. 

برای حل این مشکلات، سیستم‌های هویت غیر متمرکز در بلاکچین‌‌های عمومی وارد کار شدند. این هویت غیرمتمرکز، به افراد این امکان را می‌دهد تا بتوانند اطلاعات مربوط به هویت خود را مدیریت کنند. در ادامه توضیحات بیشتری در این خصوص می‌دهیم.

هویت غیرمتمرکز چیست؟

هویت غیرمتمرکز یک هویت مستقل است که امکان تبادل اطلاعات قابل اعتماد را برای کاربران فراهم می‌کند. هویت غیرمتمرکز یک مفهوم جدید Web3 و مطمئن برای مدیریت هویت است. 

این مدیریت هویت غیرمتمرکز شامل رویکردی برای مدیریت هویت و دسترسی است که به افراد این امکان را می‌دهد تا اطلاعات قابل شناسایی شخصی (PII) خود را بدون دخالت شخص ثالث متمرکز مدیریت و کنترل کنند. این اشخاص ثالث می‌توانند شامل افراد دخیل در ثبت، ارائه‌دهندگان هویت یا مرجع صدور گواهی و تولید آن باشد. 

اطلاعات شناسایی شخصی که به عنوان داده‌های خصوصی و مهم در نظر گرفته می‌شود شامل مجموعه‌ای از اطلاعات در مورد افراد است که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باعث شناسایی آن‌ها می‌شود. این مقوله معمولاً نام، سن، آدرس، ویژگی‌های شهروندی، شغل، حساب‌های متصل به کارت اعتباری، سابقه اعتباری و غیره را دربرمی‌گیرد. 

علاوه بر این هویت غیرمتمرکز شامل داده‌های دستگاه‌های الکترونیکی آنلاین مانند نام‌ کاربری و رمز عبور، تاریخچه جستجو و خرید و… می‌شود.

هویت غیرمتمرکز در بلاکچین چیست؟

بلاکچین یک پایگاه داده دیجیتال غیرمتمرکز است به این معنا که دفتری از تراکنش‌های کپی شده بین رایانه‌های شبکه، توزیع می‌شود و اطلاعات را به گونه‌ای ثبت می‌کنند که احتمال تغییر، هک یا تقلب در آن‌ها را دشوار یا ناممکن می‌کنند.

 VCهایی وجود دارند که به عنوان اعتبارنامه‌های رمزنگاری امن و تایید شده و دور از دسترس شناخته می‌شوند و SSI را پیاده‌سازی واجرا کرده و داده‌های کاربران را محافظت می‌کنند. هویت غیرمتمرکز در بلاکچین می‌تواند اطلاعات موجود در اعتبارنامه‌های کاغذی مانند گذرنامه یا مجوز و اعتبارنامه‌های دیجیتالی را بدون معادل فیزیکی نشان دهد.

شناسه های غیر متمرکز (DID)

مورد دیگر SSI شامل DID و نوع جدیدی از شناسه است که کاربران را قادر می‌سازد بدین وسیله تا هویت دیجیتال غیرمتمرکز و قابل تأیید در رمزنگاری داشته باشند. DID به هر موضوعی مانند شخص، سازمان، مدل داده، موجودیت انتزاعی و غیره اشاره کرده و توسط کنترل کننده DID مشخص می‌شود. ایمن داده‌ها بوسیله کاربر ایجاد شده و متعلق به او و مستقل از هر سازمانی هستند.

 DIDهایی که برای غیر متمرکز شده و جدا شدن از ثبت‌نام‌های متمرکز و ارائه‌دهندگان هویت طراحی می‌شوند کاربران را قادر می‌سازند که کنترل هویت دیجیتال خود را بدون نیاز به مجوز از هیچ شخص ثالثی اثبات کنند.

علاوه بر SII که ریشه در هویت غیرمتمرکز در بلاکچین، DID و VC دارد، معماری هویت غیرمتمرکز در بلاکچین چهار عنصر دیگر را نیز شامل می‌شود: دارنده‌هایی که DID ایجاد کرده و اعتبار قابل تأیید را دریافت می‌کنند، صادرکننده‌ای که اعتبار قابل تأیید را توسط کلید خصوصی خودش امضا می‌کند و برای دارنده صادر می‌کند و نهایتا تأییدکننده‌ای که اعتبارنامه‌ها را بررسی کرده و می‌تواند DID عمومی صادرکننده را در بلاکچین بخواند. علاوه بر این، معماری هویت غیر متمرکز در بلاکچین شامل کیف پول‌های هویت غیرمتمرکز است که تامین کننده کل سیستم است.

هویت غیرمتمرکز در بلاکچین چگونه کار می‌کند؟

استفاده از رمزارزهای غیرمتمرکز و مبتنی بر بلاکچین، سنگ بنای مدیریت هویت غیرمتمرکز در بلاکچین است. به جای اینکه اطلاعات هویتی در وبسایت‌های مختلفی که توسط واسطه‌ها مدیریت می‌شوند، نگهداری شوند، برنامه‌های کاربردی تخصصی به آن‌ها این امکان را می‌دهند تا هویت‌های غیرمتمرکز تولید کرده، PII را ذخیره و VCها را مدیریت کنند.

این واقعیت برخلاف نگهداری اطلاعات هویتی در وب‌سایت‌های متعدد و اداره آن‌ها بوسیله واسطه‌هاست. کلیدهای رمزنگاری غیر فیشینگ که به هیچ وجه مورد آسیب قرار نمی‌گیرند، برای باز کردن قفل آن‌ها به جای رمز عبور استفاده می‌شوند.

 یک کیف پول غیرمتمرکز یک جفت کلید رمزنگاری عمومی و خصوصی ایجاد می‌کند. کلید عمومی منحصر به فرد بوده و یک کیف پول خاص را شناسایی می‌کند درحالی‌که کلید خصوصی در حساب نگهداری می‌شود و برای تأیید لازم است.

ارتباطات و داده‌های افراد در کیف پول‌های هویت غیرمتمرکز بلاکچین محافظت می‌شوند و کاملا شفاف احراز هویت کاربران را انجام می‌دهند. اطلاعات شخصی (PII)، داده‌های هویتی تأیید شده، و دیگر اطلاعات مورد نیاز برای ایجاد اعتبار، اثبات واجد شرایط بودن برای تکمیل تراکنش در برنامه‌ های غیرمتمرکز (DApps) ذخیره می‌شوند.

مزایا و معایب هویت غیرمتمرکز در بلاکچین

فرآیند احراز هویت غیرمتمرکز در بلاکچین چهار مزیت اصلی به کاربران ارائه می‌دهد: حاکمیت، امنیت، محرمانه بودن و سهولت کار. کنترل غیرمتمرکز به افراد صاحبان هویت و دستگاه‌های دیجیتالی اختیار عمل می‌دهد. کاربران می‌توانند اطلاعات مورد نظر خود را برای به اشتراک گذاشتن انتخاب کنند و ادعاهای خود را به طور مستقل ثابت کنند زیرا بر آن کنترل داشته و مسئولیت کامل اعتبار و حساب خود را دارند.

با جمع‌آوری PII، امنیت بردارهای تهدید کاهش می‌یابد. گفتیم که بلاکچین یک سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز امن، منعطف و نفوذناپذیر است. هویت غیرمتمرکز در بلاکچین به کمک رمزگذاری احتمال دسترسی مهاجمان بدون مجوز و سرقت یا سوء استفاده از اطلاعات کاربران را کاهش می‌دهد. 

مدیریت هویت غیرمتمرکز در بلاکچین به سازمان‌ها در کاهش تهدیدات امنیتی کمک می‌کند و یک سازمان‌ بسته به شیوه جمع‌آوری، استفاده و نگهداری از داده‌های کاربران خود، مسئول وضع مقررات هستند. 

نهادها قادر به استفاده از قانون حداقل قدرت (PoLP) برای تعیین دسترسی به اعتبارنامه‌ها در احراز هویت هستند. PoLP اصطلاحی است که برای امنیت داده‌ها به‌کار می‌رود و بیان‌کننده این است که کافی است به هر شخص، چیز یا روشی حداقل حقوق لازم برای انجام کار ارائه شود. به لطف فناوری هویت غیرمتمرکز در بلاکچین، کاربران قادر خواهند بود براحتی حساب خود را در پلتفرم‌ها و نرم افزارهای هویتی کاربر پسند ایجاد کرده و مدیریت کنند.

پذیرش هویت غیرمتمرکز در بلاکچین هنوز برای برخی مشکل است. سازمان‌های عمومی هنوز در حال بررسی راه‌هایی برای استفاده از سیستم هویت غیرمتمرکز در بلاکچین در ساختار خود هستند. در اکثر موارد حذف قوانین و مقررات منسوخ شده و ایجاد استاندارد و حاکمیت جهانی چالش‌های بسیار مهمی برای افراد هستند. 

برخی پروتکل‌های هویت غیرمتمرکز در بلاکچین

پروتکل‌های هویتی متعددی بر اساس هویت غیرمتمرکز در بلاکچین و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن کار می‌کنند از توسعه دهندگان ارز دیجیتال گرفته تا خدمات فناوری اولیه. اگرچه مقوله هویت غیرمتمرکز در بلاکچین هنوز در مراحل اولیه راه و نوپاست اما نوآوری‌های متعدد، شرکت کنندگان، پیاده‌سازی و اجرای کیف پول هویت غیرمتمرکز و خدمات پشتیبانی برای آن وجود دارد. 

این موارد طیف وسیعی از پروتکل‌های هویت غیرمتمرکز و مشاغل را پوشش می‌دهند. امکانات ذخیره‌کردن شناسه خصوصی و پروتکل‌های هویت غیرمتمرکز در بلاکچین مانند 3Box یا uPort نمونه هایی از هاب‌های هویت هستند. به عنوان مثال پلتفرم‌ Serto و Verano، بنیاد نرم‌افزار رایگان برای هویت‌ها برای تمرکززدایی اینترنت تلاش می‌کنند. 

شبکه هویت غیرمتمرکز بلاکچین عمومی لایه باز 2 به نام ION که بر مبنای بلاکچین بیت کوین است و از DSP، پروتکل قطعی Sidetree مشتق شده است، نوعی دیگر از سیستم‌های DID است. شبکه Sovrin، یک متاسیستم شبکه با منبع باز، غیرمتمرکز و با هویت باز است که می‌تواند برای طراحی، مدیریت و اجرای یک سیستم احراز هویت مستقل استفاده شود.

 پروژه Humanoid نیز که ترکیبی از رمزگذاری متقارن و بلاکچین است، بررسی‌های تشخیصی را امکان پذیر کرده و شناسایی افراد واقعی و غیرواقعی را که وارد کیف پول‌ها و خدمات می‌شوند، ممکن و ساده می‌کند. 

آینده هویت غیرمتمرکز در بلاکچین

اگرچه امروزه حوزه هویت غیرمتمرکز در بلاکچین در ابتدای راه و بسیار نوپاست، اما بدیهی است که پتانسیل تحول بیشتر در سیستم مدیریت هویت غیرمتمرکز را دارد. در حال حاضر وب 3 استاندارد اینترنتی آینده با سرعت در حال توسعه است و به لطف تمرکززدایی و فناوری بلاکچین، افراد بیشتری کنترل داده‌های خود را در اختیار دارند.

 اگرچه مقوله هویت دیجیتال هنوز در مراحل ابتدایی کار خود است، هویت غیرمتمرکز در بلاکچین با استفاده از این فناوری  پتانسیل این را دارد که هویت و مدیریت دسترسی را غیرمتمرکز و آسان کرده و چشم‌انداز آن را بسیار تغییر دهد.

هدف اصلی این مفهوم، توانمندسازی قابلیت آنلاین افراد و  کمک به آن‌ها در توسعه و انتشار شهرت و اثبات وجود تأیید شده خودشان است. بنا به نظر کارشناسان، متاورس، جدیدترین و داغ‌ترین پدیده در صنعت بلاکچین، نقش مهمی در توسعه هویت غیرمتمرکز در بلاکچین خواهد داشت و هویت غیرمتمرکز در بلاکچین به زودی در اکوسیستم پررونق وب ۳ در دسترس عموم قرار می‌گیرد.

سوالات متداول

جمع بندی

به کمک هویت غیرمتمرکز، کاربران می‌توانند هویت دیجیتالی خود را مستقل از ارائه دهندگان خدمات خاص داشته باشند و آن را حفظ کنند. بسیاری از مشکلاتی که توسط سیستم‌های هویت متمرکز ایجاد می‌شوند، مانند تقلب در گواهی‌ها، روش‌های زمان‌بر و پرهزینه برای تأیید و احتمال نقض داده‌ها، با فناوری‌های هویت غیرمتمرکز در بلاکچین حل خواهند شد.

بر اساس اطلاعات مقاله فوق مشخص است که هویت غیرمتمرکز در بلاکچین پتانسیل تغییر قابل توجه اکوسیستم هویت دیجیتال را داراست. به این دلیل که هیچ نهاد خاصی مسئولیت داده‌های کاربران را به عهده ندارد مدیریت هویت دیجیتال، غیرمتمرکز و بدون اصطکاک می‌شود. علاوه بر این، کاربران می‌توانند بدون افشای اطلاعات خصوصی خود به اشخاص دیگر، سریع خود را تأیید کنند.