وب 3 (web3) چیست و چه کاربردی دارد؟

در این پست می‌خواهیم در رابطه با اینکه وب 3 چیست و کاربردها و شگفتی‌های آن چگونه دنیا را تحت تأثیر قرار می‌دهند با شما به گفتگو بپردازیم. پس باما همراه باشید.

وب 3 چیست؟

وب 3.0 (Web3) سومین نسل از تکامل فن‌آوری‌های وب است. وب، همچنین به‌عنوان وب جهانی (World Wide Web) شناخته می‌شود که یک لایه اساسی برای نحوه استفاده از اینترنت، ارائه خدمات وب‌سایت و برنامه‌های مبتنی بر وب است.

وب 3.0 هنوز درحال‌توسعه و تعریف است و به‌این‌ترتیب، یک تعریف متعارف و پذیرفته‌شده جهانی برای آن وجود ندارد. بااین‌حال، آنچه واضح است این است که web3 تأکید زیادی بر برنامه‌های غیرمتمرکز خواهد داشت و از فناوری‌های مبتنی بر بلاک چین استفاده گسترده‌ای خواهد کرد. web3 همچنین از یادگیری ماشین و هوش مصنوعی (AI) برای کمک به توانمندسازی برنامه‌های کاربردی هوشمندتر و سازگارتر استفاده خواهد کرد.

بیش از 10 سال طول کشید تا از وب اصلی، Web 1.0، به Web 2.0 انتقال پیدا کرد و انتظار می‌رود که پیاده‌سازی کامل و تغییر شکل وب با Web 3.0 به همان اندازه و حتی بیشتر طول بکشد.

وب 3.0 چگونه کار می کند؟

با فناوری‌های Web 1.0 و Web 2.0، زبان نشانه‌گذاری فرامتن (HTML) طرح‌بندی و تحویل صفحات وب را تعریف می‌کند. HTML با Web 3.0 همچنان یک لایه اساسی خواهد بود، اما نحوه اتصال آن به منابع داده و محل ذخیره آن منابع داده می‌تواند تا حدودی با نسل‌های قبلی وب متفاوت باشد.

بسیاری از وب‌سایت‌ها و تقریباً همه برنامه‌های کاربردی در عصر وب 2.0 به‌نوعی از پایگاه داده متمرکز برای ارائه داده‌ها متکی هستند. با وب 3.0، به‌جای پایگاه داده متمرکز، برنامه‌ها و خدمات از یک بلاک چین غیرمتمرکز استفاده می‌کنند. با بلاک چین، ایده اصلی این است که یک مرجع مرکزی دلخواه وجود ندارد، بلکه شکلی از اجماع توزیع‌شده وجود دارد.

یک ایده مهم در رابطه با حاکمیت در جامعه بلاک چین و وب 3.0، وجود دارد که به نام مفهوم یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) معروف است. فناوری‌ها و جوامع وب 3.0 به‌جای داشتن یک مرجع مرکزی که بر عملیات یک پلتفرم نظارت می‌کند، با یک DAO، شکلی از خودگردانی را در یک رویکرد غیرمتمرکز ارائه می‌کنند.

وب 3.0 همچنین اساساً با ارزهای دیجیتال بیشتر از ارزهای فیات کار می‌کند. امور مالی و توانایی پرداخت برای کالاها و خدمات با روش پرداخت غیرمتمرکز در سراسر وب 3.0 با استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده فعال‌شده است که همگی بر پایه فناوری بلاک چین ساخته و فعال‌شده‌اند.

هر دو وب 1.0 و وب 2.0 اساساً با فضای آدرس‌دهی IPv4 ساخته‌شده‌اند. در web3 نیاز به آدرس‌های اینترنتی بیشتر وجود دارد، چیزی که IPv6 ارائه می‌دهد.

ویژگی های کلیدی وب 3.0

وب 3.0 ممکن است با در نظر گرفتن هوش مصنوعی، وب معنایی و… نقطه عطفی در وب ایجاد کند. ایده استفاده از هوش مصنوعی از هدف ارائه داده‌های سریع‌تر و مرتبط‌تر به کاربران نهایی ناشی می‌شود. وب‌سایتی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کند باید بتواند داده‌هایی را که فکر می‌کند یک کاربر خاص مناسب می‌بیند، پالایه کرده و ارائه دهد.

یک وب‌سایت هوشمند مصنوعی همچنین دستیارهای مجازی را معرفی می‌کند، عنصری که امروزه به‌عنوان یک جنبه ساخته‌شده در دستگاه یا از طریق برنامه‌های شخص ثالث در حال ظهور است.

ایده پشت وب معنایی این است که اطلاعات را به‌گونه‌ای دسته‌بندی و ذخیره کند که به سیستم کمک کند معنی داده‌های خاص چیست. به‌عبارت‌دیگر، یک وب‌سایت باید بتواند کلماتی را که در جستارهای جستجو قرار می‌گیرند، به همان روشی که یک انسان درک می‌کند، درک کند و بتواند محتوای بهتری تولید و به اشتراک بگذارد. این سیستم همچنین از هوش مصنوعی استفاده خواهد کرد. وب معنایی به رایانه به معنای داده‌ها می‌آموزد و سپس هوش مصنوعی اطلاعات را می‌گیرد و از آن‌ها استفاده می‌کند.

چندین ویژگی کلیدی Web 3.0 وجود دارد که به تعریف آنچه احتمالاً نسل سوم وب خواهد بود کمک می‌کند، ازجمله موارد زیر:

• غیرمتمرکز. برخلاف دو نسل اول وب که در آن حاکمیت و برنامه‌های کاربردی تا حد زیادی متمرکز بودند، وب 3.0 غیرمتمرکز خواهد بود. برنامه‌ها و خدمات در یک رویکرد توزیع‌شده درجایی که یک مرجع مرکزی وجود ندارد فعال می‌شوند.
• مبتنی بر بلاک چین. بلاک چین عاملی برای ایجاد برنامه‌ها و خدمات غیرمتمرکز است. با بلاک چین، داده‌ها و ارتباط بین سرویس‌ها با رویکردی متفاوت از زیرساخت پایگاه داده متمرکز توزیع می‌شود. بلاک چین همچنین می‌تواند یک دفتر کل غیرقابل تغییر از تراکنش‌ها و فعالیت‌ها را فعال کند و به ارائه اصالت قابل‌تأیید در دنیای غیرمتمرکز کمک کند.
• استفاده از رمز ارزها. استفاده از ارزهای دیجیتال یکی از ویژگی‌های کلیدی خدمات web3 است و تا حد زیادی جایگزین استفاده از ارز فیات می‌شود.
• خودمختار و باهوش مصنوعی. به‌طورکلی خودکارسازی بیشتر و هوشمندتر یکی از ویژگی‌های حیاتی وب 3.0 است و این خودکارسازی تا حد زیادی توسط هوش مصنوعی تأمین می‌شود.

وب 3.0 در مقابل وب 2.0

وب 3.0 جانشین دو نسل قبلی وب است. اولین نسل وب که گاهی به آن وب 1.0 نیز گفته می‌شود، توسط تیم برنرز لی در سال 1989 اختراع و تعریف شد. وب 1.0 در مورد دسترسی اولیه و اتصال بین وب‌سایت‌های ثابت بود. اولین نسل وب تقریباً تا سال 2004 دوام آورد، زمانی که تیم اوریلی به ابداع اصطلاح وب 2.0 کمک کرد.

وب 2.0 به وب‌سایت‌ها و برنامه‌هایی اطلاق می‌شود که از محتوای تولیدشده توسط کاربر برای کاربران نهایی استفاده می‌کنند. وب 2.0 امروزه در بسیاری از وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود که عمدتاً بر تعامل و همکاری کاربر تمرکز دارد. وب 2.0 همچنین بر ارائه اتصال شبکه جهانی و کانال‌های ارتباطی تمرکز دارد.

کاربردهای وب 3.0

در پایان قصد داریم به بررسی‌های کاربرد web3 بپردازیم. web3 با بهره‌گیری از فناوری بلاک چین، استفاده از تعداد فزاینده‌ای از انواع مختلف برنامه‌ها و سرویس‌های جدید را امکان‌پذیر می‌کند، از جمله موارد زیر:

• NFT. توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) توکن‌هایی هستند که در یک بلاک چین با هش رمزنگاری ذخیره می‌شوند و واحد توکن را منحصربه‌فرد می‌کنند.
• دیفای. امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) یک مورداستفاده نوظهور برای وب 3.0 است که در آن بلاک چین غیرمتمرکز به‌عنوان پایه‌ای برای فعال کردن خدمات مالی، خارج از محدوده زیرساخت‌های بانکداری متمرکز سنتی استفاده می‌شود.
• ارز دیجیتال. ارزهای رمز پایه مانند بیت کوین و اتریوم ، برنامه‌های web3هستند که دنیای جدیدی از ارز را ایجاد می‌کنند که هدف آن جدا بودن از دنیای تاریخی ارزهای فیات است.
• dApp. برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) برنامه‌هایی هستند که بر روی بلاک چین ساخته می‌شوند و از قراردادهای هوشمند برای فعال کردن ارائه خدمات در یک رویکرد برنامه‌ای که در یک دفتر کل غیرقابل تغییر ثبت‌شده است، استفاده می‌کنند.
• DAO ها DAO ها قرار است به‌طور بالقوه به نهادهای سازمان‌دهی خدمات وب 3.0 تبدیل شوند و ساختار و حاکمیتی را در یک رویکرد غیرمتمرکز ارائه دهند.

سوالات متداول