تحلیل درون زنجیره ای یا On-Chain Analysis چیست؟

یکی از ویژگی های شبکه‌های غیرمتمرکز همچون دفتر کل توزیع شده (DLT) و بلاک چین، وجود نسخه‌های آپدیت شده ای از داده‌های شبکه است که در اختیار همه کاربران آن بلاک چین می باشد. در واقع شبکه های بلاک چین تنها شبکه هایی هستند که هرگونه فعالیت تجاری و سرمایه‌گذاری را می‌توان از دفتر کل آن‌ها بازیابی و بررسی کرد.

این امر به کاربران اجازه می‌دهد تا به داده‌های شفاف و غیرقابل مخدوش‌سازی مربوط به تراکنش‌ها دسترسی داشته باشند و منابعی بی نظیر برای تحلیل و ارزیابی فعالیت تراکنش ها و اتفاقات درون شبکه را فراهم می کند. به این شکل از تحلیل داده ها که با پیدایش ارزهای دیجیتال آغاز شد، تحلیل آن‌چین (On-Chain Analysis) یا تحلیل درون زنجیره‌ ای می‌گویند.

تریدر‌ها و سرمایه‌گذاران کریپتوکارنسی نیز از طریق داده‌های درون زنجیره‌ ای می‌توانند احساسات و رفتار کلی کاربران را بررسی کنند. ما در این مقاله قصد داریم درباره‌ی تحلیل درون زنجیره‌ ای یا On-Chain Analysis و تأثیر آن‌ها بر بهبود بازار ارز‌های دیجیتال صحبت کنیم.

تحلیل درون زنجیره ای چیست؟

 یکی از دلایل شکل‌گیری بلاک چین بیت کوین، توجه به حریم خصوصی است. چرا که تراکنش‌ها در این شبکه ناشناس و امن است. با این حال بیت کوین در عین وفاداری به بسیاری از اصول حریم خصوصی، یکی از شفاف‌ترین شبکه‌های مالی نیز می باشد. همانطور که در مقدمه این مقاله اشاره کردیم، تحلیل درون زنجیره ای یا تحلیل on-chain با استفاده از اطلاعات بلاک چین انجام می‌گیرد و ابزار بسیار قدرتمند و مفیدی را برای بررسی و رصد فعالیت‌های صورت گرفته در شبکه فراهم می کند.

تعداد آدرس‌های فعال و جدید، میزان تراکنش‌های صورت گرفته در یک شبکه بلاک چین، کارمزد تراکنش‌ها، فعالیت سرمایه گذاران قدیمی و جابجایی نامتعارف کوین‌ها و توکن‌ها تنها برخی از مواردی است که به واسطه این تحلیل ثبت و ارزیابی می شوند.

تحلیل درون زنجیره ای

اطلاعات درون زنجیره ای شبکه‌های بلاک چین به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱. شبکه‌های مبتنی بر مدل UTXO: مدل تراکنش خرج نشده یا UTXO شیوه حسابداری است که در شبکه‌هایی مانند بیت کوین و فورک‌های آن مانند لایت کوین به کار گرفته می‌شود. در این روش موجودی به شکل تعدادی تراکنش خرج نشده ثبت می‌شود و با هر تراکنش جدید، تراکنش خرج نشده قبلی «مصرف» و تراکنش خرج نشده جدیدی ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، سیستم تراکنش در بلاک چین بیت کوین را می‌توان همانند خرید با پول نقد در نظر گرفت.

 اگر یک اسکناس پنجاه هزار تومانی داشته باشید و بخواهید کالا یا خدماتی را با قیمت سی هزار تومان پرداخت کنید، چاره‌ای ندارید جز اینکه کل پنجاه هزار تومان را پرداخت کنید و مابقی پول خود را دریافت کنید. فرایند بیت کوین نیز به همین شکل است. با این تفاوت که نیازی به اعتماد به طرف مقابل برای پس دادن مابقی پول نیست؛ پروتکل بیت کوین آن را به شکل خودکار در این شبکه انجام می‌دهد.

 این شکل از حسابداری، تحلیل برخی مسائل را آسان‌تر می‌کند. حسابداری بلاک چین می‌تواند با ردگیری اسکناس پنجاه هزار تومانی موردنظر، تاریخ ورود و خروج آن به هر کیف پول و مدت زمان نگهداری آن را اطلاع دهد. از سوی دیگر شاخص‌هایی مانند SOPR و CDD که مبتنی بر حجم تراکنش هستند، به خاطر این مفهوم «باقی پول» دچار سختی مضاعف برای تشخیص مقدار واقعی تراکنش می‌شوند.

۲. شبکه‌‌های مبتنی بر حساب: این شبکه‌ها که اصلی ترین آن‌ها شبکه اتریوم می باشد، از سیستم حساب‌محوری استفاده می‌کنند. نوع حسابداری این دسته تقریبا شبیه به حساب‌های بانکی است. هر فرد موجودی مشخصی دارد و هنگام دریافت یا پرداخت، مبلغی دقیقا هم‌اندازه با مبلغ مورد نظر انتقال می‌یابد. خصوصیات این نوع حسابداری، کار را برای استنتاج برخی شاخص‌ها با مشکل مواجه می‌کند.

 از آن جا که تفاوتی میان جز به جز موجودی شما نیست، برخی از شاخص‌ها را نمی توان به شکل مستقیم از اطلاعات درون شبکه استخراج کرد و به تجزیه و تحلیل سرویس‌های جمع‌آوری‌کننده داده احتیاج دارند تا کیفیتی مشابه دیگر شبکه‌ها ارائه دهند. از سوی دیگر این شبکه‌ها اطلاعاتی اضافه‌تر همچون قیمت گس به همراه دارند.

هدف از یادگیری تحلیل درون زنجیره ای چیست؟

وب سایت هایی در حوزه کریپتوکارنسی وجود دارد که با استفاده از داده های درون زنجیره ای، اطلاعات مفیدی را در اختیار کاربران قرار می دهند. به عبارت دیگر آنها تمام اقدامات زنجیره ای در تاریخ را به صورت ثبت شده دارند. با استفاده از این اطلاعات معامله گران می توانند احساسات و رفتار سرمایه گذاران را بررسی کنند. این تکنیک در شناخت کوین ها و توکن ها که پتانسیل رشد دارند می تواند یک سیگنال مناسب باشد.

 رمز ارزهای دوج کوین و شیبا اینو دو مورد از کوین هایی هستند که با استفاده از تحلیل فاندامنتال و تحت تاثیر اخبار رشد چند صد درصدی داشته اند.

تاریخچه تحلیل درون زنجیره ای

تاریخچه تحلیل درون زنجیره ای به سال 2011 برمیگردد. در آن زمان تحلیل درون زنجیره ای بلاک چین بیت کوین را ارزیابی می کرد و اولین شاخصی است که از طول عمر آدرس های بیت کوین استفاده می شود. یکی از اولین معیارهایی که برای رمز ارزها ایجاد شد، نسبت ارزش به تراکنش (NVT) بود که در سال 2017، سایت CoinMetrics، کریس برنیسک و جک تاتار آن را ایجاد کردند. این نسبت، ارزش سود یک رمز ارز را مشخص می کند.

زمانی که ارزش شبکه با حجم تراکنش‌های ثبت شده در بلاک چین مقایسه می شود، می‌توان تشخیص داد که چه زمانی یک ارز دیجیتال بیش از حد ارزش‌گذاری شده‌ است. وقتی که نمی توان ارزش شبکه با حجم معاملات را توجیه کرد، نسبت NVT نسبتاً زیاد است. هنگام در نظر گرفتن حجم معامله، اگر مقدار ارزش شبکه به شکل غیر معمولی کم باشد، تحلیل درون زنجیره ای ممکن است پیشنهاد کند که ارزیابی بالاتری توجیه شده است.

نسبت ارزش به تراکتش غالباً با نسبت قیمت به درآمد (price- earnings) مقایسه می‌شود و به روشی مشابه برای یافتن سکه، خرید، نگهداری یا فروش اعمال می شود. کمی پس از ایجاد نسبت NVT، محققان بهبودهایی را در معیار اعمال کردند. لذا ارزیابی ارزش شبکه توسط فعالیت اقتصادی روی بلاک چین دقیق تر شد.

به عنوان مثال، سیگنال نسبت ارزش به تراکنش شبکه با در نظر گرفتن میانگین متحرک 90 روزه حجم معاملات ایجاد شد. اخیراً، سایت CoinMetrics با استفاده از عرضه شناور آزاد (free float supply) در محاسبات خود، نسبت ارزش به تراکنش را بیشتر اصلاح کرده است. این پیشرفت‌های تدریجی نشان می‌دهد که چگونه روش‌های ارزیابی ارزهای دیجیتال به طور مداوم در حال پیشرفت هستند.

ضعف بازار و مشکلات استفاده از معیارهای سنتی، مجموعه جدیدی از ابزارها را بوجود آورده است، که می تواند به تریدرها کمک کند، تا صحت شبکه های بلاک چین را با دقت بیشتری ارزیابی کنند.

چگونه داده های تحلیل درون زنجیره ای را به دست آوریم؟

اگر مایلید بدون حضور شخص ثالث به داده های درون زنجیره ای دست پیدا کنید و اطلاعات را دریافت کنید، باید یک نود در شبکه‌ای راه اندازی کنید. چرا که یک کپی از اطلاعات شبکه در اختیار هر نود می باشد. این روش نیاز به اطلاعات فنی و سخت‌افزار و ارتباط اینترنت دارد و پیش‌نیازهای این کار بنا به مشخصات هر شبکه متفاوت است.

علاوه بر این شما می توانید از داده‌هایی استفاده کنید که سایت‌های ارائه‌دهنده داده عرضه می‌کنند. معمولا اگر می خواهید به طیف کامل داده‌ها دسترسی پیدا کنید، شما باید در این سایت ها حق اشتراک پرداخت کنید. اما بیشتر این سایت‌ها طرح‌های رایگان نیز ارائه می‌کنند. کریپتو کوانت (CryptoQuant)، گلسنود (Glassnode)، سانتیمنت (Santiment)، Lookintobitcoin و اینتو د بلاک (Intotheblock) از جمله سایت هایی هستند که به ارائه داده های درون زنجیره ای می پردازند.

محدودیت های تحلیل درون زنجیره ای

 روش تحلیل درون زنجیره ای هنوز کامل نیست و کارشناسان حوزه کریپتو در حال بهبود آن هستند. کمتر از ۱۵ سال از تولد اولین رمز ارز نمی گذرد و بسیاری از نتایج تاریخی که از شاخص‌ها و متریک‌ها گرفته می‌شود به دلیل عمر کم آنها، ممکن است در آینده برقرار نباشند و یا تعبیر ما از آن تغییر کند.

علاوه بر این، راه‌حل‌های افزایش مقیاس‌پذیری، همچون شبکه لایتنینگ برای بیت‌کوین و راهکارهای خوش‌بین برای اتریوم، علاوه بر آن که با شفافیت کمتری کار می‌کنند، حجم تراکنش‌ها در شبکه لایه یک را تحت تاثیر قرار می‌دهند. هر چقدر استفاده از این راهکارها افزایش یابد، یا باید به انتظار پیشرفت داده‌های این شبکه نشست یا اثر آن‌ها را بر شبکه لایه یک در نظر گرفت.

در خصوص تریدر هایی که در تایم‌ فریم‌های بسیار کوتاه معامله می‌کنند، این داده‌ها ممکن است ارزش چندانی نداشته باشند چرا که داده های درون زنجیره ای در بازه های زمانی طولانی حائز اهمیت هستند. این گروه می‌توانند از تحلیل onchain به عنوان مکمل راه نخست تحلیل خود استفاده کنند.

سخن پایانی

تحلیل درون زنجیره‌ای یکی از روش‌های جدید ارزیابی اطلاعات مالی بازار کریپتو است که به واسطه ذات شفاف بلاک چین به وجود آمده است. تحلیل درون زنجیره ای یا  On Chain analysis، داده‌های بلاک چین را در دسترس عموم قرار می دهد تا با ارزیابی آنها ارزش و کاربرد شبکه را بهتر درک کنند.

 برای تحلیل درون زنجیره‌ ای دارایی‌های دیجیتال مستلزم باید تراکنش‌ها، معیار‌های درون زنجیره‌ ای و داده‌های کیف پول را در اختیار داشت. شما می توانید با استفاده از تحلیل درون زنجیره‌ ای یک استراتژی بر اساس اطلاعات موجود طراحی کنید.

سوالات متداول