اوراکل چیست و چه کاربردی دارد؟ (+ چالش ها و راه‌ کارها)

اوراکل ارز دیجیتال در حوزه‌های مرتبط با امور مالی با افزایش تقاضا روبه‌رو است. این امر ایجاب می‌کند تا بیش‌تر پیرامون Oracle، انواع، کاربرد و محدودیت‌های آن بدانیم. بنابراین تا پایان این مقاله از صرافکس، صرافی خرید و فروش ارز دیجیتال ، با ما همراه باشید تا بدانید:

• Oracle چیست و چه انواع و کاربردهایی دارد؟
• طرح چالش‌های پیش‌رو و 5 راه برای حل آن
• آشنایی با پروژه‌های برتر Oracle ارز دیجیتال 
• و …

اوراکل چیست؟

اوراکل (Oracle) واژه‌ای قدیمی به معنی پیغام‌رسان است و کاربرد آن به یونان باستان برمی‌گردد. در حقیقت، اوراکل‌ها در یونان باستان غیب‌گویانی بودند که از همه چیز اطلاع داشتند و افراد برای مشورت در کارهایشان به  آن‌ها مراجعه می‌کردند. 

در دنیای ارز دیجیتال Oracle ها پلتفرم‌هایی هستند که برای برخی خدمات سامانه‌ای اینترنت نوین و غیرمتمرکز، داده‌های لازم را تأمین می‌کنند.

اوراکل بر بستر بلاک چین چیست؟

Oracle برای ایجاد تعامل میان یک بلاک چین یا قرارداد هوشمند با داده‌های خارج از زنجیره است. به عبارت دیگر، Oracle همانند خیابان‌های فرعی و بلاک چین‌ها مانند خیابان‌های یک‌طرفه هستند. این پلتفرم می‌توانند داده‌ها را از دنیای خارج از بلاک چین‌ به خیابان اصلی منتقل کنند. اوراکل‌های بلاک چین سومین قسمت از قراردادهای هوشمند هستند که اطلاعات خارج از زنجیره را برای قراردادهای هوشمند تأمین می‌کنند. این پلتفرم در اکوسیستم بلاک چین نقش حیاتی ایفا می‌کنند؛ چراکه دامنه فعالیت قراردادهای هوشمند را گسترش می‌دهند و بدون آن‌ها قراردادهای هوشمند کاربرد محدودی خواهند داشت. Oracle به‌تنهایی یک منبع داده به شمار نمی‌آید، بلکه منابع داده‌‌های خارجی را جست‌وجو، تأیید و منتقل می‌کند. 

داده‌های منتقل شده توسط Oracle ، اشکال متفاوتی دارند که از میان آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: اطلاعات مربوط به قیمت کالاهای گوناگون، پرداختی موفق، دمای ثبت شده توسط دماسنج. در ادغام Oracle و بلاک چین منابع شبکه به همراه دستور قراردادهای هوشمند برای دستیابی به اطلاعات خارج از شبکه مصرف خواهند شد. علاوه بر این، برخی اوراکل‌ها در کنار گردآوری داده‌ها برای قراردادهای هوشمند، این قابلیت را دارند که داده‌ها را از قرارداد هوشمند به خارج از شبکه ارسال کنند.

انواع اوراکل ها کدامند؟

Oracle به 3 دسته کلی طبقه‌بندی می‌شود:

• اوراکل‌های مسیر داده‌ها یا داده‌های ورودی یا خروجی
• اوراکل‌های اطمینان یا داده‌ها متمرکز یا غیرمتمرکز
• اوراکل‌های منبع یا داده‌های نرم‌افزار یا سخت‌افزار

در ادامه هریک از این‌ها را مفصلا توضیح خواهیم داد.

• اوراکل‌های مسیر داده‌ها: داده‌های ورودی و خروجی

Oracle ورودی داده‌ها را از منابع خارجی به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند؛ به‌طور برعکس اوراکل‌های خروجی اطلاعات را از قراردادهای هوشمند به دنیای خارج می‌فرستند.

اندازه‌گیری دما به وسیله سنسور یک دماسنج نمونه‌‌ای از اوراکل‌های ورودی هستند. از میان اوراکل خروجی می‌ توان به سنسورهای قفل هوشمندی اشاره کرد که هنگام واریز وجوه به یک آدرس، قرارداد هوشمند این اطلاعات را با Oracle به پروتکل ارسال و قفل هوشمند را بازمی‌کنند.

• اوراکل‌های اطمینان: داده‌های متمرکز یا غیرمتمرکز

Oracle متمرکز را یک نهاد واحد کنترل می‌کند و تنها اطلاعات را برای قراردادهای هوشمند ارائه می‌دهد. بهره‌گیری از یک منبع اطلاعات خطرناک است؛ زیرا اثربخشی قرارداد به نهاد کنترل‌کننده آن Oracle وابسته است.

ایراد اصلی نوع متمرکز وجود نقطه ضعفی است که باعث می‌شود، قراردادها نسبت به آسیب‌ها و حملات مقاومت کمتری داشته باشند.

نوع غیرمتمرکز فقط به یک منبع جهت ارائه داده‌ها به قراردادهای هوشمند متکی نیستند، بلکه برای تعیین اعتبار و صحت داده‌ها از اوراکل‌های مختلفی استفاده می‌کنند. به همین سبب به نوع غیرمتمرکز، Oracle اجماع نیز می‌گویند. نوع غیرمتمرکز در بازارهای پیش‌بینی مفید است؛ یعنی جایی که اعتبار یک نتیجه با اجماع گروهی قابل‌اثبات است. ضمنا برخی پروژه‌های بلاک چین هستند که خدمات Oracle غیرمتمرکز را به بلاک چین‌های دیگر ارائه می‌کنند.

علاوه بر این، نوع غیرمتمرکز تلاش می‌کنند که به اعتماد نیاز نداشته باشند؛ اما باید توجه داشت که اوراکل‌ها نیاز به اعتماد را به طور کامل از بین نمی‌برند، بلکه آن را میان تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان توزیع می‌کنند. 

• اوراکل‌های منبع: نرم افزاری و سخت‌افزاری

Oracle نرم‌افزاری با منابع آنلاین اطلاعات مانند پایگاه داده‌های آنلاین، سرورها، وب‌سایت‌ها یا منابع اطلاعاتی در وب، تعامل و آن را به بلاک چین منتقل کند.

اتصال اوراکل نرم‌افزاری به اینترنت، از طرفی تهیه اطلاعات را برای قراردادهای هوشمند ممکن می‌سازد و از طرفی دیگر، اطلاعات را در لحظه منتقل می‌کند. این کار نوع نرم‌افزاری را به یکی از متداول‌ترین اوراکل‌های زنجیره‌ای بدل کرده است.

معمولا نوع نرم‌افزاری چنین اطلاعاتی را ارائه می‌کند: نرخ ارز، قیمت دارایی دیجیتال، اطلاعات پرواز در لحظه.

اوراکل‌های سخت‌افزاری برای دستیابی به اطلاعات از دنیای فیزیکی و قراردادن آن‌ها در اختیار قراردادهای هوشمند طراحی شده‌اند. چنین اطلاعاتی می‌تواند از حسگرهای الکترونیکی، اسکنر بارکد و مانند آن منتقل شود.

نوع سخت‌افزاری رویدادهای دنیای واقعی را به شکلی به مقادیر دیجیتالی ترجمه می‌کند که توسط قراردادهای هوشمند قابل‌درک باشد. همانند سنسوری که رسیدن کامیون حامل کالا را به اسکله بارگیری بررسی و اطلاعات را به شبکه ارسال می‌کند تا قرارداد هوشمند با توجه به آن تصمیم‌گیری کند.

کاربرد اوراکل چیست؟

این پلتفرم جهت ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) استفاده می‌شوند. چند مورد از کاربردهای مهم آن به این شرح هستند:

• اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز

در حال حاضر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز زیادی هستند که در بستر شبکه بلاک چین اتریوم ساخته شده‌اند. این اپلیکیشن‌ها از اوراکل‌ها استفاده می‌کنند. به عنوان نمونه می‌توان به آگور اشاره کرد. آگور یک پلتفرم غیرمتمرکز برای پیش‌بینی بازار است که برای پیش‌بینی از داده‌های Oracle استفاده می‌کند. 

نمونه‌ای دیگر زمانی است که 2 نفر نتیجه مسابقه فوتبال را پیش‌بینی و روی آن شرط‌بندی کرده‌اند. آن‌ها باید مبلغی را در یک قراداد هوشمند قراردهند تا براساس نتیجه مسابقه، برنده صاحب مبلغ موردنظر شود. از آن‌جایی که قرارداد هوشمند برای کسب اطلاع از نتیجه مسابقه نمی‌تواند با منابع خارجی ارتباط بگیرد، Oracle وظیفه دارد این داده‌ها را از منبعی معتبر دریافت و به قرارداد هوشمند ارسال کند. درآخر، قرارداد هوشمند مطابق نتیجه مسابقه، به فرد برنده جایزه می‌دهد.

• شرکت‌ها

اوراکل‌های میان‌زنجیره‌ای (Cross-chain) پیشنهاد یک میان‌افزار امن بلاک‌چینی را به شرکت‌ها می‌دهد تا بتوانند سیستم‌های بک اند (Back-end) خود را به هر شبکه بلاک چین منتقل کنند. در نتیجه مؤسسات می‌توانند به‌سرعت به بلاک‌چین‌های درخواستی طرف مقابل بپیوندند و بدون نیاز به صرف زمان و منابع توسعه برای ادغام با هر بلاک چینی، حمایتی برای خدمات قراردادهای هوشمند ایجاد کنند. 

• امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi)

بخش چشمگیری از اکوسیستم دیفای برای دسترسی به داده‌های بازارهای مالی و دارایی‌ها، نیازمند استفاده از اوراکل‌ها هستند. پلتفرم‌های فعال در حوزه ییلدفارمینگ، نیاز به اطلاعات لحظه‌ای از حجم پول قفل‌شده در استخرهای نقدینگی دارند تا سود کاربر را محاسبه کرده، درصد سود را شفاف و لحظه‌ای به کاربر نشان دهند و پس از سررسید وام، با قراردادهای هوشمند با کاربر تسویه کنند.

• بیمه

شرکت‌های بیمه نیز از این پلتفرم استفاده می‌کنند. این شرکت‌ها از اوراکل‌های ورودی برای تأیید وقوع رویدادهای بیمه‌پذیر، دسترسی دادن به حس‌گرهای فیزیکی، API های وب، تصویرهای ماهواره‌ای و اطلاعات قانونی استفاده می‌کنند.

• NFT ها یا هنر و بازی مبتنی بر بلاک چین

ظاهر، ارزش یا توزیع توکن‌ غیرقابل تعویض (NFT) می‌تواند مطابق رویدادهای خارجی تغییر کند. درنتیجه تعیین برنده NFT به طور تصادفی هیجان بیش‌تری تولید می‌کند. ضمناً برنامه‌های بازی توکن‌های غیرمثلی از تأیید تصادفی برای ایجاد تجربه‌های بازی جذاب‌تر و کمتر قابل‌پیش‌بینی استفاده می‌کنند.

مشکلات و چالش های پیش روی Oracle چیست؟

چالش اصلی پیش روی این پلتفرم، به خطرافتادن قراردادهای متکی به آن است. برخی از سازوکارهای امنیتی که بلاک چین‌های عمومی می‌توانند ارائه کنند، از این پلتفرم پشتیبانی نمی‌کند. تضاد اعتماد بین Oracle و اجرای بدون اعتماد قراردادهای هوشمند، چالشی حل‌نشده برای آن است.

کسانی که به جریان داده‌ بین Oracle، قراردادهای هوشمند و بلاک چین دسترسی دارند، می‌توانند داده‌ها را تغییر داده یا جعل کنند.

راه حل این مشکل چیست؟

یکی از اصلی‌ترین مشکلات Oracle اعتمادسازی است. یکی از راه‌کارها برای حل این مشکل اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی آن‌هاست. اعتبارسنجی فرآیندی است که طی آن داده‌ها به بلاک چین فرستاده می‌شوند. 

برای درک دقیق و درست ماهیت فنی اوراکل‌های بلاک چین، لازم است که 2 فاکتور دستیابی به اطلاعات معتبر و ثبت آن اطلاعات در بلاک‌ چین به طور مجزا درنظر گرفته شود. فرآیند ثبت داده‌ها ساده است؛ اما مسئله اساسی این است که چه‌طور می‌توانیم از صحت داده‌های ثبت شده مطمئن شویم. 

موارد زیر راه‌های کسب اطمینان در این راستا است:

• اوراکل‌های متعدد

یکی از راه‌های اعتمادسازی استفاده از شبکه‌ای از Oracle است. در این روش احتمال اشتباه بودن اکثر اوراکل‌ها کم است.

• منابع اطلاعاتی متعدد

بهره‎‌مندی گره‌ها از میانگین داده‌های دریافتی یکی دیگر از راه‌های کسب اطمینان از صحت داده‌هاست. در این روش امکان قرارگیری داده‌های ناصحیح روی بلاک چین تنها زمانی محتمل است که منابع اطلاعاتی یا حتی خود گره‌ها در معرض خطر قرار بگیرند.

• محیط اجرایی قابل‌اعتماد (TEE)

اجرای سرویس‌های Oracle در یک محیط اجرایی قابل‌اعتماد یک لایه امنیتی اضافه ایجاد می‌کند و این امکان را در اختیار اپلیکیشن‌ها قرار می‌دهد که در بخش‌های مجزایی از پردازنده اصلی اجرا شود و دربرابر حملات مخرب بیشتر از آن‌ها حفاظت شود.

• سهام‌گذاری یا استیکینگ 

استیکینک یکی از برترین مکانیسم‌های اعتمادسازی و به آن معناست که گره‌های Oracle باید توکن‌هایی جهت ضمانت داده‌های خود به وثیقه بگذارند.

• شناخت و پرداخت

گرهی که به طور دائم نتایج صحیح و قابل‌قبولی ارائه کند، به‌مرور زمان اعتمادسازی می‌کند و این امر به پرداخت‌های بیش‌تر منجر شود.

پروژه های اوراکل ارز دیجیتال

چند مورد از برترین پروژه‌های Oracle ارز دیجیتال به این شرح است:

• تلور (Tellor)

تلور Oracle غیرمتمرکز است. در این پروژه استخراج‌کنندگان گواه اثبات کار برای واکشی  و قراردادن داده‌ها روی زنجیره قراردادهای هوشمند با هم رقابت می‌کنند. تلور می‌تواند سیستمی را ایجاد کند که نهادها ارزش اطلاعات خارج از زنجیره را ارسال و استخراج‌کنندگان اطلاعات را به یک پلتفرم درون زنجیره‌ای بیفزایند.

تلور با بهره‌گیری از توکن بومی خود TRB به ماینرها پاداش می‌دهد. برای شروع استخراج، ماینر توکن TRB را برای رأی دادن به اعتبار اطلاعات و داده‌ها واریز می‌کند.

• دیا (DIA)

دیا یک انجمن غیرانتفاعی مستقر در سوئیس و یک پلتفرم اطلاعات مالی منبع‌باز است. دیا برای تهیه و اعتبارسنجی داده‌ها از مشوق‌های رمزنگاری استفاده و برای اکوسیستم دیفای کار می‌کند. به عبارت دیگر، دیا به داده‎‌های مالی تأییدشده دسترسی می‌دهد، یک اکوسیستم مالی منصفانه و متقارن فراهم می‌کند و داده‌های شفاف، ایمن و تأییدشده ارائه می‌کند.

• پروتکل بند (Band Protocol)

پروتکل بند Oracle زنجیره‌ایست که قراردادهای هوشمند را قادر می‌کند که هر منبع داده خارجی یا API را به شکلی مقیاس‌پذیر جمع یا وصل کند. پروتکل بند در وهله اول روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود، سپس در زمان مناسب بلاک چین خود را با بهره‌گیری از فناوری کازماس ایجاد می‌کند. در این پروتکل وجود یک اعتبارسنج نقش اساسی دارد؛ چراکه آن‌ها مسئول بررسی و افزودن تراکنش‌ها به بلاک چین هستند و درصورت انجام نادرست کار، ممکن است برخی از توکن‌های بند را ضبط کنند.

• ای پی آی تری (API3)

رمز ارز API3 جهت ایجاد API برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی به نام DAPI است که روی روشی شفاف جهت همکاری بلاک چین‌ها در API ارائه‌دهندگان هدف‌گذاری می‌کند. DAPI خدمات بلاک چین و غیرمتمرکز API است که با ترکیب چندین اپراتور و کار با نودهای  Oracle ساخته شده است.

• چین لینک (ChainLink)

چین لینک یک نرم‌افزار واسطه است که داده‌ها را از پلتفرم‌های خارج بلاک چین به قراردادهای هوشمند درون بلاک چین انتقال می‌دهد. این موضوع خطاهای احتمالی یک پلتفرم متمرکز را کاهش می‌دهد.

چین لینک از بالغ بر 50 پروژه بلاک چین و 100 شرکت مبتنی بر نرم‌افزار تشکیل شده است. در 2020، چین لینک به یکی از برترین ارائه‌کنندگان Oracle در صنعت بلاک چین بدل شد.

در ادامه بخوانید: توکن هواداری یا Fan Token چیست؟

سؤالات متداول

Oracle چیست؟

این پلتفرم پلی میان داده‌های خارج از بلاک چین و قراردادهای هوشمند است.

انواع Oracle چیست؟

اوراکل‌های ورودی، خروجی و میان‌زنجیره‌ای چند نوع از انواع گوناگون این پلتفرم هستند.

جمع‌بندی

در این مقاله آموختیم که:

• Oracle ارز دیجیتال پلتفرمی است که داده‌های لازم را برای خدمات سامانه‌ای اینترنت فراهم می‌کنند. 
• از کاربردهای آن می‌توان به اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، شرکت‌های بیمه و NFT یا برنامه‌های بازی اشاره کرد.
• اصلی‌ترین مشکل این پلتفرم اعتمادسازی و اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی راهی برای حل این مشکل است.
• و …

اگر قصد دارید در بازار ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید می‌توانید، از صرافی آنلاین صرافکس اقدام کنید.