دیفای (DeFi) چیست؟ (بررسی مزایا، معایب و نحوه کار)

دیفای (DeFi) که مخفف عبارت  decentralized finance به معنی امور مالی غیرمتمرکز بوده که شامل بسیاری از اقدامات مختلف است که می‌توانند از طریق بلاک چین و ارز غیرمتمرکز انجام شوند. این اقدامات شبیه اقداماتی است که به طور سنتی توسط بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی انجام می‌شود، اما این بار بدون واسطه و دلال‌بازی.

در حالی که DeFi هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد، محبوبیت آن در حال افزایش است. به این ترتیب، بسیاری از مشاغل و سرمایه‌گذاران فرصت‌هایی را برای ایجاد یک سیستم مالی جدید می‌بینند. کاری که به صورت دیجیتالی انجام می‌شود و برای پردازش و تأیید تراکنش‌ها به واسطه‌های مالی سنتی متکی نیست.

این سیستم جدید می‌تواند فرصت‌های بیشتری را برای افراد و کسب‌وکارها فراهم کند تا سرمایه‌گذاری‌های خود را گسترش دهند. همچنین می‌تواند چالش‌های جدیدی را برای بانک‌های سنتی ایجاد کند. در این مطلب آموزشی از صرافی خرید ارز دیجیتال صرافکس می‌خواهیم در رابطه با امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای و ابعاد مختلف آن توضیحاتی را ارائه دهیم.

دیفای چیست؟

برای درک مفهوم دیفای ابتدا بهتر است دانش پایه‌ای از فناوری بلاک چین داشته باشیم. بلاک چین برای اولین بار در سال 1991 تئوریزه شد، اما تا سال 2008 که بیت کوین به وجود آمد، به طور کامل محقق نشد. کارکرد اصلی بلاک چین ارائه یک دفتر کل غیرمتمرکز و مستعار از تمام تراکنش‌ها در یک شبکه همتا به همتا است. این نوع دفتر کل مبنایی برای ارزهای دیجیتال، NFTها و برنامه‌های کاربردی DeFi به‌حساب می‌آید.

رمز ارز در قلب اکثر تراکنش‌های دیفای قرار دارد و بر اساس اصل عدم تمرکز است. به‌طورکلی، هیچ شخص یا شرکتی صرافی ارزهای دیجیتال را کنترل نمی‌کند و دفتر کل در حوزه عمومی جریان دارد. برنامه‌های DeFi این را یک قدم فراتر می‌گذارند و به فعالیت‌های مالی مانند سرمایه‌گذاری و وام دادن به شیوه‌ای غیرمتمرکز اجازه می‌دهند.

مشاهده نمودار تکنیکال، قیمت لحظه ای و خرید بیت کوین در صرافی معتبر صرافکس

نحوه کار دیفای چگونه است؟

ظهور این فناوری به کدنویسان قدرت داده است تا برنامه‌هایی را در بلاک چین ایجاد کنند که شفاف و غیرقابل تغییر هستند، به این معنی که پس از استقرار برنامه، هیچ فرد یا شرکتی کنترلی بر آن ندارد و این مزیت اصلی این فناوری به‌حساب می‌آید. این برنامه‌ها به روش جدیدی برای انجام تجارت با «قراردادهای هوشمند» منجر شده‌اند. این قراردادهای هوشمند مزیت ذخیره‌سازی روی یک بلاک چین را دارند تا بتوانند اقدامات تأییدشده را بدون دخالت انسان تسهیل کنند.

قرارداد هوشمند همچنین یک اکوسیستم مبتنی بر قوانین را امکان‌پذیر می‌کند که در آن تراکنش‌های مالی مانند وام دادن و سرمایه‌گذاری می‌تواند بدون نیاز به اشخاص ثالث مانند بانک‌ها و کارگزاری‌ها انجام شود. با دیفای، وام دادن، معامله و انتقال پول به‌طور خودکار زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط قرارداد هوشمند برآورده شود، برخلاف امور مالی سنتی که افراد و سیستم‌های زیادی می‌توانند در پردازش، تأیید و ثبت تراکنش‌ها مشارکت داشته باشند. با DeFi، این تراکنش‌ها در دفتر کل غیرقابل تغییر ثبت می‌شوند و به طور مستقل توسط هزاران کامپیوتر در سراسر جهان تأیید می‌شوند.

DeFi همچنین می‌تواند به دیجیتالی کردن عملکردهای سنتی بانک مانند وام، استقراض و پس‌انداز منجر شود. قراردادهای هوشمند می‌توانند بر اساس معیارهای نوشته‌شده در کد، وجوه قرض دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند سپرده‌گذاری را تسهیل کنند و بدون دخالت انسان، سود پرداخت کنند. با دیجیتالی کردن این توابع و حذف عملاً سربار، بانکداری می‌تواند برای کسانی که به طور سنتی کنار گذاشته شده‌اند، قابل‌دسترسی‌تر باشد.

مزایای دیفای چیست؟

هدف دیفای این است که خدمات مالی را سریع‌تر، قابل‌اعتمادتر و در دسترس‌تر کند. هنگامی‌که قراردادهای هوشمند برای تسهیل قراردادهای مالی استفاده می‌شود، خطای انسانی و اعتبار سنجی دستی از عملکردهای پردازش و اعتبار حذف می‌شوند. این عوامل می‌توانند DeFi را سریع‌تر و قابل‌اعتمادتر از روش‌های خدمات مالی سنتی کنند، اما این‌ها تنها مزیت‌های این نوع تراکنش‌ها نیستند.

ازآنجایی‌که DeFi دیجیتالی است، 24 ساعته و 7 روز هفته از هرجایی با اتصال اینترنت در دسترس است و نیازی به تجارت در زمان باز بودن بازارها یا انجام تجارت در ساعات کاری بانکی را از بین می‌برد. این می‌تواند DeFi را برای کسانی که می‌خواهند در ساعات تعطیل معامله کنند و کسانی که در منطقه زمانی زندگی می‌کنند که ساعات کاری سنتی بانکداری نامناسب است، در دسترس‌تر کند.

DeFi همچنین می‌تواند راه‌های جدیدی را برای سرمایه‌گذاری باز کند که به طور سنتی برای افراد بسیار ثروتمند در نظر گرفته‌شده است.

به عنوان مثال، قبل از اختراع DeFi، تنها افراد بسیار ثروتمند و مؤسسات بزرگ می‌توانستند به کشاورزی محصولی خاص بپردازند. این فرآیند به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با وام دادن وجوه خود درآمد غیرفعالی ایجاد کنند. با DeFi، هر کسی که صاحب ارز دیجیتال است می‌تواند از طریق وام دادن از دارایی‌های خود درآمد کسب کند.

معایب دیفای

در حالی که مزایای زیادی برای دیفای وجود دارد، ملاحظات و انواع چالش نیز برای آن وجود دارد. کارولین کرنشاو (Crenshaw)، کمیسیونر SEC، استدلال می‌کند که بازار DeFi ممکن است آن‌قدر که به نظر می‌رسد شفاف نباشد. طبق گفته Crenshaw، سرمایه‌گذاران خطرپذیر و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای اکثر DeFi را تأمین می‌کنند و این سرمایه‌گذاران نهادی مزایای قابل‌توجهی نسبت به سرمایه‌گذاران خرد دارند.

علاوه بر این، کیفیت کد برای برنامه‌های DeFi می‌تواند متفاوت باشد. اگر کد قرارداد هوشمند حاوی خطا باشد، ممکن است برنامه نتایج غیرمنتظره‌ای ایجاد کند. در حالی که سرمایه‌گذاران بزرگ ابزاری برای استخدام افراد حرفه‌ای برای کدنویسی و ممیزی دارند، سرمایه‌گذاران خرد و کوچکتر به‌طورکلی فاقد ابزاری برای ممیزی کد خود یا استخدام یک متخصص برای انجام این کار هستند. این می‌تواند منجر به عملکرد بهتر سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران بزرگی شود که ابزارهایی برای انتخاب برنامه‌های با عملکرد بهتر در مقایسه با افراد یا سرمایه‌گذاران کسب‌وکار کوچک با امکانات متوسط‌تر دارند.

عامل دیگری که ممکن است در آینده روی DeFi تأثیر بگذارد، نام مستعار تراکنش‌ها است. هنگام معامله ارز دیجیتال یا درگیر شدن در تراکنش‌های مالی از طریق یک پلت فرم DeFi، کاربران معمولاً مجبور نیستند اطلاعات شخصی خود را ارائه دهند. این بدان معناست که اجرای قانون «مشتری خود را بشناسید» تقریباً غیرممکن است. هنگامی‌که یک تراکنش انجام می‌شود، سرمایه‌گذاران با یک آدرس بلاک چین نشان داده می‌شوند نه نام اصلی آن‌ها.

آینده پروژه دیفای

تاکنون، دیفای در مراحل ابتدایی خود باقی مانده است و تأثیر کمی بر سوددهی یا سهم بازار بانک‌ها دارد، اگرچه ممکن است در آینده این روند تغییر کند. در ماه نوامبر 2022، ارزش کل دارایی‌های DeFi به بیش از 200 میلیارد دلار افزایش یافت. با وجود این رشد قابل‌توجه، دارایی‌های DeFi بسیار کمتر از دارایی‌های بانک‌های سنتی باقی مانده است.

 برای مقایسه، جی پی مورگان چیس بزرگ‌ترین بانک در ایالات‌ متحده آمریکا به‌حساب می‌آید و دارایی‌های جاری آن بیش از 3.2 تریلیون دلار است. راه‌های مختلفی وجود دارد که DeFi می‌تواند در چند سال آینده گسترش یابد. به عنوان مثال، توکن سازی دارایی‌های دنیای واقعی، به ویژه آن‌هایی مانند املاک و مستغلات که در طول تاریخ نقدینگی ندارند، می‌تواند به این دارایی‌ها اجازه استفاده به عنوان وثیقه یا معامله در یک بلاک چین عمومی را بدهد.

این می‌تواند به کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران این توانایی را بدهد که از دارایی‌های بلندمدت خود برای کسب درآمد بیشتر در حین سرمایه‌گذاری استفاده کنند. همچنین می‌تواند معاملات مربوط به این دارایی‌ها را سریع‌تر و کارآمدتر کند.

سخن پایانی

دیفای یکی از مهم‌ترین پروژه‌هایی است که برخی معتقدند جایگزین سیستم مالی فعلی می‌شود و سیستمی را جایگزین آن می‌کند که شرکت‌های مالی یا بانک‌ها را ملزم نمی‌کند که به عنوان واسطه عمل کنند. برخی دیگر بر این باورند که DeFi و شرکت‌های مالی سنتی با یکدیگر همزیستی خواهند کرد، اما به طور مستقل عمل می‌کنند و یکدیگر را به عنوان رقیب می‌بینند.

در این مطلب آموزشی از صرافکس ما در رابطه با دیفای و ابعاد مختلف آن به گفتگو پرداختیم. امید است که این مطلب مورد توجه مخاطبین عزیز قرارگرفته باشد.

سوالات متداول