فناوری میان زنجیره ای (cross chain) – اهمیت آن در حوزه دیفای

اگر به عنوان یک تریدر در بازار کریپتو فعالیت می کنید، حتما با این چالش مواجه شده اید که بخواهید چند ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه‌های مختلف بلاک چین را با هم مبادله کنید، اما این امکان وجود نداشته باشد. همانطور که می‌دانید، بلاک چین بر روی یک اکوسیستم غیرمتمرکز کار می‌کند که به یک دفتر کل توزیع شده وابسته است.

با این حال، یکی از نقطه ضعف هایی که سیستم بلاک چین فعلی از آن رنج می‌برد این است که یک پلتفرم تجمعی نیست. به این معنا که شبکه‌های مختلف بلاک چین به صورت مجزا عمل می‌کنند و نمی توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و یکپارچه عمل کنند. فناوری میان زنجیره ای یا به عبارتی کراس چین (Cross Chain) توانسته است، این مشکل را حل کند.

 کراس چین این امکان را برای شبکه های مختلف بلاک چین فراهم می کند تا بتوانند با یکدیگر همکاری و تبادل اطلاعات داشته باشند. اما واقعا کراس چین (cross chain) چیست؟ چه مزایا و معایبی دارد؟ اینها از جمله سوالاتی هستند که ما در این مقاله به آنها پاسخ می دهیم. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

کراس چین چیست؟

یکی از موثرترین راه‌حل‌های که قابلیت همکاری بین شبکه‌های بلاک چین را فراهم میکند، فناوری کراس چین (cross chain) است. با کمک این فناوری که به تازگی پا به عرصه وجود گذاشته است، کاربران می توانند وجوه و داده ها را بین دو یا چند شبکه بلاک چین رد و بدل کنند.

برخی از رایج‌ترین شبکه‌ها که با استانداردهای بلاک چین کار می‌کنند از جمله بیت‌کوین، اتریوم و سولانا، به سرعت برنامه‌های کاربردی را به سیستم خود اضافه کرده اند. همین امر مشکلات زیادی را به وجود آورده است. با اینکه کاربران این شبکه‌ها می توانند توکن‌های خود را بر روی بلاک چین معامله کنند، اما چندین محدودیت اقتصادی و فنی اساسی در هنگام نیاز به گسترش آن نیز وجود دارند.

در نتیجه این محدودیت‌ها، کاربران معمولاً نمی‌توانند از مزایای فناوری بلاک چین به صورت کامل بهره‌مند شوند. زیرا این زنجیره‌های بلاک چین به طور جداگانه عمل می‌کنند. با این حال، ظهور فناوری میان زنجیره ای با تسهیل قابلیت همکاری بین شبکه‌های بلاک چین و امکان برقراری ارتباط و به اشتراک‌گذاری داده‌ها این مشکلات را برای کاربران برطرف می‌کند.

از طریق این پروتکل، کاربران می‌توانند بدون دخالت واسطه‌ها (صرافی ها) با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. به لطف این فناوری بلاک چین‌هایی که شبکه‌های مشابهی را به اشتراک می‌گذارند، می‌توانند ارزش و داده را بین یکدیگر انتقال دهند.

قیمت سولانا

ویژگی های فناوری کراس چین

در زیر چندین ویژگی مهم فناوری کراس چین آورده شده است:

✅ بر اساس اصل اتمی کار می‌کند.

✅ سازگاری مناسب بین چندین بلاک چین به هم پیوسته را فراهم می‌کند.

✅ امکان توزیع شبکه‌ها را در پلتفرم‌های مختلف فراهم می‌کند.

نحوه عملکرد فناوری میان زنجیره ای

در حال حاضر، پروژه‌های پل میان زنجیره ای بسیار زیادی وجود دارد که دو هدف اصلی دارند:

۱. برطرف کردن نیاز کاربران مبنی بر انتقال دارایی بین زنجیره‌‌های مختلف.

 ۲. کمک به کاربران به منظور داشتن گزینه‌های بهتر. زیرا تمام پروژه‌های میان زنجیره‌ ای به نیازهای کاربران پاسخ نمی دهد.

اگرچه تعداد پل‌های میان زنجیره‌ ای بسیار زیاد است، اما به طور کل این پروژه‌ها از مدلی به اسم قفل‌کردن-صدور-سوزاندن استفاده می کنند.

 عملکرد مدل قفل‌کردن-صدور-سوزاندن به این شکل است که کاربران توکن‌های خود را در پل زنجیره A واریز می‌کنند. این مقدار توکن در پل قفل می‌شود.

هنگامی که دارایی به پل وارد می‌شود، مقدار برابری از توکن‌های رپدشده در زنجیره B برای آدرس کیف پول مد نظر صادر می‌شود. لازم به ذکر است که توکن رپدشده نسبت یک به یک با مقدار توکن قفل‌شده در زنجیره A دارد.

هنگامی که کاربر نیاز داشت که از دارایی‌ها در زنجیره A برداشت کند، توکن رپدشده را به پل برمی‌گرداند.

توکن رپدشده سوزانده می‌شود و پل، توکن اصلی در زنجیره A را در دسترس کاربر قرار می‌گیرد.

البته در مورد نحوه استفاده از فناوری کراس چین رویکرد واحدی وجود ندارد. شبکه‌های مختلف از رویکردهایی بدون دخالت اشخاص ثالث یا به صورت متمرکز استفاده کنند.

روش های مختلف ارتباط میان زنجیره ای

 اگر بخواهیم روش های مختلف ارتباط میان زنجیره ای را نام ببریم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• مبادله اتمی (Atomic Swaps): در این حالت دو زنجیره واقعا با هم ارتباط برقرار نمی‌کنند. این مکانیسم به کاربران اجازه می‌دهد تا با هماهنگی شبکه های بلاک چین، تراکنش‌ها در زنجیره‌های مختلف یک رمزارز را به رمزارزی دیگر تبدیل کنند.

• Stateless SPVs: در این حالت، برای اعتبارسنجی مجموعه‌ای از سوابق اثبات کار، از یک قرارداد هوشمند نسبتا پیشرفته استفاده می‌شود. این روش نسبت به سایر روش‌ها،‌ ارزان تر است.

• رله‌ها (Relays): رله‌ها به یک قرارداد هوشمند روی یک زنجیره خاص اجازه می‌دهند تا رویدادهایی را که در زنجیره‌های دیگر اتفاق افتاده است، وریفای کند. کل تاریخچه یک زنجیره و هدرهای خاص را بر اساس تقاضای کاربران می توان با کمک رله ها اعتبارسنجی کرد. رله‌ها اغلب بسیار گران قیمت هستند.

• اجماع مرج‌شده: در این روش از یک Relay Chain استفاده می‌شود تا تا زنجیره‌ها بتوانند یک همکاری دو طرفه داشته باشند. این روش باید از پایه و اساس در یک زنجیره ساخته شود. اتریوم 2 و شبکه کازموس از این روش استفاده می‌کنند.

• Federations: یک گروه منتخب از اعضای مورد اطمینان می‌توانند رویدادهای یک زنجیره در زنجیره دیگر را تایید کنند. این روش قدرتمندی است، اما به اعتماد به شخص ثالث نیاز دارد و غیرمتمرکز بودن شبکه های بلاک چین را زیر سوال می‌برد.

قابلیت همکاری چیست؟

همانطور که در تعریف فناوری میان زنجیره ای گفتیم، این فناوری قابلیت همکاری شبکه های مختلف بلاک چین را فراهم می کند. قابلیت همکاری (Interoperability) در تکنولوژی بلاک چین به این معنی است که چندین شبکه بتوانند بدون هیچ محدودیتی با یکدیگر کار کنند و اطلاعات و داده ها را بین خود انتقال دهند.

در ابتدای پیدایش فناوری بلاک چین، همه شبکه‌های بلاک چینی مستقل بودند و نمی توانستند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. تنها راه انتقال رمزارز از یک شبکه به شبکه دیگر، استفاده از واسطه ها بود. مانند یک صرافی ارز دیجیتال که در آن، معامله‌گران جفت ارزها از شبکه های مختلف را معامله می‌کنند.

وجود یک نهاد ثالث مانند صرافی‌ها حداقل دو ایراد بزرگ دارد. اول اینکه یک نهاد متمرکز در ارتباط بین دو شبکه غیر متمرکز قرار می گیرد که با ذات و ماهیت بلاک چین در تضاد است. دوم اینکه هزینه بالا می رود و کاربر باید در مقابل خدمات ارائه شده توسط صرافی، کارمزد پرداخت کند. هدف از ایجاد ارزهای دیجیتال این است که هزینه ها را به حداقل برسانند و این امر نیز با این هدف مغایرت دارد.

یکی از مسائلی که شبکه‌های بلاک چینی و پروژه‌های کریپتویی با آن مواجه هستند و به معضل سه گانه بلاک چین (Blockchain Trilemma) معروف است، برقراری تعادل میان سرعت تراکنش‌ها، امنیت شبکه و میزان غیرمتمرکز بودن شبکه است. هر پروژه مجبور شده است که برای رفع یکی از این مسائل، دیگری را قربانی کند و تا به امروز تعادلی میان این سه فاکتور به وجود نیامده است؛ یک شبکه از سرعت بالا در پردازش تراکنش‌ها برخوردار است اما کاملا غیرمتمرکز نیست. دیگری کاملا غیرمتمرکز است اما سرعت تراکنش‌ها در آن بالا نیست.

برخی از محققین بر این باورند که تلاش برای ایجاد یک بلاک چین که سه فاکتور امنیت، مقیاس‌پذیری و کاملا غیرمتمرکز بودن را در کنار هم داشته باش، بی‌فایده است و معتقدند در صورتی که شبکه‌های مختلف بتوانند با یکدیگر در ارتباط باشند، نیازی نیست که یک شبکه بلاک چین همه ویژگی‌های مثبت را داشته باشد؛ بلکه می‌تواند بر روی ایده اصلی خود تمرکز کند و مشکلات دیگر را با برقراری ارتباط با سایر شبکه‌ها برطرف کند.

همین موارد باعث شد تا پژوهشگران فعال در حوزه بلاک چین راهکاری را برای رفع موارد مطرح‌شده، جستجو کنند؛ در نهایت آنها توانستند فناوری جدیدی به نام فناوری میان زنجیره ای یا Cross chain را خلق و معرفی کنند.

 مزایای فناوری کراس چین

در بخش های بالا برخی از مزایای کراس چین را ذکر کردیم. اما در این قسمت به شرح کامل آنها می پردازیم.

📌 اتصال دو شبکه بلاک چین مستقل

کراس چین ارتباط موثر و قوی بین دو شبکه مختلف بلاک چین را امکان پذیر می سازد. شما می توانید از زمان شروع انتقال دارایی و مبادله توکن از این فناوری استفاده کنید، بنابراین هیچ نگرانی در مورد عدم سازگاری با شبکه‌های مختلف باقی نمی ماند. علاوه بر این، شما می توانید اطلاعاتی مانند دارایی ها، رسید تراکنش‌ها و قراردادهای مجازی را نیز با کمک فناوری کراس چین انتقال دهید.

📌 افزایش جریان داده و انتقال توکن‌ها

در مکانیسم فعلی، شما باید دستورالعمل‌هایی را از زنجیره منبع ارسال کنید. هنگامی که اعتباردهنده این دستورالعمل‌ها را دریافت کرد، رله‌ها دستورالعمل‌ها را به شبکه بلاک چین مقصد منتقل می‌کنند. اما با وجود فناوری میان زنجیره ای، تراکنش شما بلافاصله پس از تکمیل تأیید می‌شود و به مقصد می‌رسد. به این ترتیب فناوری کراس چین روند کل فرآیند را ساده تر کرده است و تبادل و انتقال داده‌ها بدون هیچ مشکلی را امکان پذیر ساخته است.

📌 مقیاس‌پذیری بهتر بلاک چین

 به دلیل قابلیت همکاری که فناوری Cross Chain ایجاد می‌کند، مقیاس‌پذیری بهتری را نسبت به مکانیسم‌های فعلی بلاک چین دارد. بنابراین در حال حاضر شما می توانید با سرعت از چندین شبکه بلاک چین استفاده کنید که این نشان می دهد ویژگی مقیاس پذیری به این شبکه‌ها اضافه شده است.

📌 ممانعت از انحصار رمز ارز توسط واحدهای بزرگ

Cross Chain، از انحصار واحدهای بزرگ در این اکوسیستم جلوگیری می کند و به ثبات بازار کمک می‌کند. به عنوان مثال، رمز ارزهای بیت کوین و اتریوم که در دنیای ارزهای دیجیتال پیشرو هستند، بیش از ۷۰ درصد از کل سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند. در نتیجه این تسلط، فضایی برای شبکه‌های جدید در بازار باقی نمی‌ماند. سایر شبکه ها نمی توانند استراتژی‌های خود را امتحان کنند و در رقابت موجود در بازار، جایگاهی را از آن خود کنند.

فناوری کراس چین به کمک این شبکه ها می آید و اکوسیستمی را ایجاد می‌کند که در آن فرآیندهای تراکنش به طور یکسان بر روی همه شبکه‌ها متمرکز شوند. دیگر تمرکز تنها بر روی چند شبکه بزرگ بلاک چین نیست، بلکه روی سایر شبکه‌ها نیز متمرکز خواهد بود. از این رو، Cross chain می‌تواند یک رویکرد متعادل در نحوه مشارکت در شبکه‌های بزرگ را ساده تر کند و انصاف و عدالت را برقرار کند.

آینده فناوری Cross Chain

فناوری کراس چین هنوز به صورت کامل توسعه نیافته است، بنابراین هنوز مسائل حل‌نشده زیادی در این زمینه وجود دارد. به عنوان مثال پل‌های میان زنجیره‌ای تلاش می کنند تا سوابق توکن های ان اف تی را در هنگام فروخته شدن و جابجایی آنها در بلاک چین در پلتفرم های مختلف حفظ کنند. علاوه بر این صنعت بلاک چین نگران است که پل‌های میان زنجیره ای در مواقع شلوغی و حملات مخرب خوب عمل نکنند.

هنوز پل های بین زنجیره ای نمی توانند بیشتر عملکردها مانند مینت توکن و انتقال دارایی را پوشش دهند. در حال حاضر، این پل‌ها فقط می توانند امنیت بالا، سرعت بالا، هزینه کم و مقاومت در برابر سانسور را تا حدودی ارائه دهند. این پل ها هزینه اعتبارسنجی بلاک، تجمیع‌کننده‌های پل و مقیاس‌پذیری شبکه‌های نقدینگی را کاهش می دهند.

از فناوری کراس چین انتظار می‌رود که در آینده باعث افزایش کاربرد توکن‌ها شود و میزان پذیرش بلاک چین را در بین مردم بالا ببرد. علاوه بر مبادله توکن‌ها، این فناوری باید بتواند اطلاعات، پرداخت‌ها و منابع را بین بلاک چین های مختلف به راحتی به اشتراک بگذارد. تراکنش‌‌ها باید آسان‌تر شود و کاربران برای نگهداری و مبادله توکن های شبکه های مختلف تنها به یک کیف پول نیاز داشته باشند. مشتریان باید بتوانند در لحظه و در بلاک چین‌های مختلف بدون اینکه هزینه‌های بالا را متحمل شوند، معاملات خود را انجام دهند.

علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، در حال حاضر، در فضای کریپتو پروژه‌های جدید به رقابت با یکدیگر می پردازند و هر کدام راه‌حل‌هایی برای مشکلات مختلف ارائه می دهد. برخی از این پروژه‌های جدید از دستورالعمل‌ها و کدنویسی متفاوتی استفاده می‌کنند. همین مسئله پیچیدگی تکنولوژی کراس چین را افزایش می‌دهد. احتمالا در آینده هر چقدر رقابت‌ این حوزه کاهش یابد،‌ از پیچیدگی کراس چین نیز کاسته خواهد شد.

طی سال‌های اخیر، حوزه‌های مختلف مانند هنر،‌ ورزش،‌ موسیقی و غیره از تکنولوژی بلاک چین بسیار استفاده می کنند. علاوه بر این توکن‌های بی‌همتا شکل گرفته‌اند که با ترکیب زنجیره‌‌های عمومی و خصوصی جذابیت این حوزه نیز بیشتر خواهد شد. بنابراین برای افزایش قابلیت همکاری بین شبکه ها، نیاز به فناوری بین زنجیره‌ای بیشتر احساس می‌شود. این تکنولوژی باید به شکلی توسعه یابد که نیازهای همه افراد را با سرعتی بالا و هزینه‌ای کم برآورده کند.

سخن پایانی

یکی از نقاط ضعف تکنولوژی بلاک چین قابلیت همکاری است که هنوز به صورت کامل برطرف نشده است. شبکه‌‌های مختلف بلاک چینی با ساختارهای متفاوت ایجاد شده اند. اما شبکه های بلاک چین باید بتوانند با همکاری و تعامل با یکدیگر مشکلاتی مانند مقیاس‌پذیری را حل کنند. فناوری میان زنجیره ای تلاش می‌کند تا بین شبکه ها ارتباط برقرار کند تا آنها بتوانند توکن‌ها و داده‌ها را رد و بدل کنند.

سوالات متداول