استیکینگ چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

استیکینگ ارز دیجیتال، جایگزینی مناسب برای فرآیند استخراج، با مصرف منابع برای پردازش و همچنین برق کمتر می‌باشد. یکی از مزیت‌های مهم استیکینگ، این است که در این فرآیند، امکان ورود با سرمایه‌های کمتر وجود دارد، ولی این امکان در ماینینگ وجود نداشت. در این فرآیند می‌توانید بدون پرداخت هزینه‌های سرسام آور برای استارت و راه‌اندازی یک ریگ ماینینگ و همچنین مصرف برق زیاد، صاحب ارز دیجیتال شوید. در ادامه با صرافکس همراه باشید.

معرفی استیکینگ

وقتی اقدام به عملیات staking می‌کنید، به عنوان گره یا عضو از یک شبکه به افزودن بلاک‌های جدید به بلاک چین و همچنین بررسی تراکنش‌ها مشغول می‌شوید. دقیقا همان فعالیتی که دستگاه‌های ماینر در شبکه کوین‌های مثل بیت کوین و اتریوم انجام می‌دهند. تفاوت اندکی بین این دو وجود دارد. در فرآیند staking، نودها، ولیدیتور نام دارند، در صورتی که نودها در ماینینگ، ماینر نام دارند.

فرآیند استیکینگ، عملیات دریافت سود به دلیل نگهداری یک ارز دیجیتال در فضایی مجازی همانند  کیف پول یا حساب کاربری صرافی گفته می‌شود. برای انجام این فرآیند دو راه وجود دارد. روش اول که staking سرد نام دارد، نگهداری در کیف پول نام دارد. شیوه بعدی عملیات staking در یک صرافی ارز دیجیتال است که این کار، خود به دو روش Locked و Flexible صورت می‌پذیرد.

نحوه کار کردن استیکینگ

این فرآیند برخلاف فرآیند ماینینگ (که مبتنی بر PoW می‌باشد)، مبتنی بر PoS بوده و بلاک‌های جدید شبکه بلاک چین را از طریق staking ایجاد کرده و اعتبارسنجی می‌کند. استکینگ انجام قفل گذاری بر روی مقداری رمز ارز توسط اعتبارسنج‌ها می‌باشد. در واقع ماینرهای فعال در اثبات کار، جایگزین اعتبارسنج‌ها در اثبات سهام شده‌اند.

پروتکل شبکه از میان آنها بصورت تصادفی و در فواصل زمانی مشخص، یک گره را انتخاب کرده و مسئولیت ایجاد بلاک بعدی را بر دوشش می‌اندازد. در این حالت، گره‌هایی شانس بیشتری برای ساخت بلاک بعدی و افزودن به بلاک چین و همچنین کسب فرصت و سود دارند، که میزان بیشتری از ارز دیجیتال را استیک کرده‌اند.

نحوه محاسبه میزان سود و پاداش در استیکینگ

پاسخ به این سوال منحصربفرد نیست چرا که هر شبکه بر اساس پروتکل اختصاصی خودش، روشی متفاوت برای محاسبه سود staking به همراه دارد. اکثر آنها چند فاکتور مهم را در نظر می‌گیرند:

• مدت زمانی که یک گره، کوین را نگهداری می‌کند
• تعداد کوین‌های ذخیره شده توسط گره
• میزان یا نرخ تورم
• تعداد کل کوین‌های استیک شده در شبکه

در برخی از شبکه‌های بلاک چین، سود staking به صورت درصدی ثابت پرداخت می‌شود. این سود به نوعی پاسخی برای جبران تورم بین اعتبارسنج‌ها توزیع می‌شود. این رخداد باعث شده که کاربران بجای نگهداری از کوین‌های، آنها را خرج کنند.

مزایای استیکینگ

شاید بتوان گفت مهم‌ترین مزیت این روش، جلوگیری از اجبار خرید و همچنین قطعات گران قیمت سخت‌افزاری به منظور نگهداری کوین‌ها و دارایی کاربران برای تبدیل شدن به یک گره به عنوان عضوی از یک شبکه بلاک چینی است. حذف اجبار خرید این تجهیزات سخت افزاری و همچنین مصرف بالای انرژی از نکات مثبت staking می‌باشد.

از طرفی دیگر، ایجاد بلاک‌های جدید توسط این فرآیند، رسیدن به درجات بالاتر مقیاس‌پذیری را ممکن‌تر می‌کند. نگهداری میزان بیشتری رمز ارز، شانس کاربر را برای انتخاب به عنوان اعتبارسنج افزایش داده و به طبع احتمال کسب سود بیشتر و افزایش دارایی را نیز به همراه دارد.

این روش، در مقایسه با عملیات ماینینگ یا استخراج سازی، روشی پایدارتر است. سخت افزار ماینینگ، به مرور زمان ارزش خود را از دست داده و مستهلک شده، اما در روش استیکینگ، گذر زمان به دلیل معیار زمان، باعث افت ارزش نخواهد شد. در نظر داشته باشید که احتمال ریزش در تمامی بازارهای ارز دیجیتال وجود داشته و این ارتباطی با استیکینگ و ماینینگ ندارد.

معایب استیکینگ

روند معاملات ارز دیجیتال و دریافت پاداش حاصل از نگهداری آنها فرآیندی جالب بنظر می‌آید ولی متاسفانه سود مالی حاصل از این عملیات چندان نیست. صرافی‌های staking رمز ارزها درصد سود پایینی را در سال پرداخت می‌کنند و پاداش و سود این عملیات در مقایسه با ماینینگ به مراتب کمتر است. برای فهم ساده‌تر این موضوع شما عزیزان را دعوت به مثالی عدد می‌کنیم.

فرض کنید برای خرید سخت افزار ماینینگ 50 میلیون تومان هزینه کرده‌اید. درآمد شما ماهیانه 3 میلیون تومان است. اگر در فرآیند استیکینگ شما سرمایه‌ای به میزان 100 میلیون تومان انجام دهید، درآمد شما زیر 1.5 میلیون تومان می‌باشد.

این یعنی حتی با اینکه دستگاه ماینینگ یک سخت افزار مصرفی بوده و عمر محدودی دارد، ولی گاها بصرفه‌تر از staking بوده و سرمایه‌گذاری شما سود بهتری به شما می‌دهد. افزایش سرمایه، کوین‌ها و دارایی‌های بیشتر، قدرت را افزایش داده و احتمال تضعیف شدن ویژگی عدم تمرکز در شبکه افزایش می‌یابد. این موضوع از امنیت شبکه کاسته و از معایب staking بحساب می‌آید.

مشکل بعدی ریسک نگهداری این رمز ارزها آن هم بصورت آنلاین است. این موضوع ناامنی زیادی به همراه داشته، چرا که موضوع فقط هک شدن نیست و احتمال سرقت سرمایه شما نیز وجود دارد. در فرآیند استیکینگ، در واقع کنترل یا کلید خصوصی دارای‌هایی خود را به یک شخص واسط می‌‎دهید، پس باید اعتماد کافی به آن داشته باشید.

ریسک های استیکینگ

تصور نکنید صرفا با نگهداری یک ارز دیجیتال، بی دغدغه به کسب سود و درآمد می‌پردازید. این کار ریسک‌هایی به همراه دارد. از مهمترین ریسک‌های سرمایه‌گذاران استیکینگ، سقوط بازار حین قفل بودن دارای‌های آنان است.  تصور کنید نرخ سالیانه استیکینگ 20 درصد اعلام شده ولی تا قبل از فراهم شدن امکان آزادسازی پول و اتمام قرارداد، بازار حدود 40 درصد سقوط کند. در حالت عادی می‌توان سریعا سرمایه را از بازار خارج کرد. اما وقتی در حالت بلاک شده اقدام به staking کرده باشید، امکان آزادسازی وجود نداشته و متضرر می‌شوید.

ریسک دیگری که در staking وجود دارد، این است که در زمان استیک کردن تا اتمام دوره قفل سرمایه، به سرمایه خود دسترسی ندارید. به این معنا که اگر افت ناگهانی اتفاق افتد، قادر به نقد کردن دارایی‌های خود نیستید. عامل بعدی، دوره پرداخت سود کاربر است. پاداش‌های staking به صورت روزانه پرداخت نشده و بعد از اتمام دوره کیف پول کاربر، واریز می‌شود. البته این متفاوت بودن دوره پرداخت، تاثیری در مقدار سود نهایی سالیانه ندارد.

سخن پایانی

استیکینگ نوعی از سرمایه گذاری است که ریسک کمتری نسبت به ترید دارد. در این مقاله از سایت صرافکس سعی کردیم درباره استیکینگ، مزایا و معایب آن به صورت کامل و به زبان ساده به شما توضیح دهیم. اگر قصد استیک کردن ارز دیجیتال خاصی را دارید، بهتر است ابتدا درباره این کار و قوانینی که دارد به صورت کامل مطالعه کنید.

سوالات متداول