فاندینگ ریت چیست و چگونه بر قیمت ارزهای دیجیتال تاثیر می گذارد؟

قراردادهای آتی یا به عبارتی قراردادهای فیوچرز به قراردادهایی گفته می‌شود که در یک تاریخ و قیمت مشخص منقضی و تسویه می‌شوند. به‌طور معمول بعد از اینکه قرارداد به پایان می رسد و فرایند تسویه شروع می شود، قیمت در قراردادهای آتی و بازار اسپات به یک عدد می‌رسد. نوع دیگری از قراردادهای آتی نیز قراردادهای دائمی نام دارد که تسویه آن به شکل سنتی نیست.

صرافی‌هایی که این نوع از قرارداد را ارائه می‌کنند، برای کنترل نسبت قیمت در دو بازار فیوچرز و اسپات، از مکانیسمی به‌ نام فاندینگ ریت (Funding Rate) استفاده می کنند. حال این سوال پیش می آید که فاندینگ ریت چیست، به چه صورت محاسبه و اجرا می‌شود و همچنین چه مدل‌هایی دارد. اگر میخواهید پاسخ این سوالات را بدانید، این مقاله را مطالعه کنید.

پیشنهاد مطالعه: بررسی قیمت تتر با نمودار

فاندینگ ریت به چه معناست؟

فاندینگ ریت یا نرخ بودجه (Funding Rate)، شاخصی است که بر اساس آن، معامله‌گرانی که در بازار معاملات اوراق قرارداد آتی دائمی معامله باز دارند، همواره متناسب با پوزیشن معاملاتی خود مبلغی را دریافت و یا پرداخت می‌کنند. اختلاف قیمت یک رمز ارز در دو بازار فیوچرز و اسپات، معیار این پرداخت و دریافت ها است.

معامله گر ممکن است که مجبور شود با توجه به وضعیت بازار در زمانی مشخص فاندینگ ریت را پرداخت کند و در بازه ای دیگر، بر اساس Funding Rate، مبلغی را دریافت کند. واحد استاندارد محاسبه نرخ بودجه بر اساس درصد است.

فاندینگ ریت در بازار ارزهای دیجیتال از واگرایی مداوم قیمت در دو بازار آتی و اسپات جلوگیری می کند. با توجه به اینکه بازار ارز های دیجیتال یک بازار آشفته و پر نوسان است و قیمت رمز ارزها در طول روز تغییر می کند، این شاخص در روز چند بار محاسبه شده و ممکن است با توجه به شرایط بازار تغییر کند.

به عنوان مثال صرافی بایننس، برای محاسبه نرخ Funding Rate بازه زمانی ۸ ساعته را در نظر گرفته است. در نتیجه نرخ بودجه در بخش فیوچرز این صرافی هر ۸ ساعت یک بار محاسبه می شود.

به طور کلی نرخ بودجه یا همان Funding Rate احساسات کلی تریدرهای بازار را منعکس می کند، زیرا این معیار زمان و قیمتی را نشان می دهد که معامله گران وارد قراردادهای دائمی شده اند. همه کاربران می توانند در پلتفرم صرافی ها این شاخص را ببینند و گاهی معامله گران برخلاف روند مشخص شده در نرخ بودجه، پوزیشن می گیرند و همین امر باعث به حداقل رساندن اختلاف قیمت بازار فیوچرز و اسپات، بوسیله خود کاربران شبکه می شود.

نحوه محاسبه فاندینگ ریت

این شاخص دو مولفه اصلی دارد:

نرخ بهره (Interest Rate)

همانطور که میدانید قراردادهایی که در صرافی‌های ارزهای دیجیتال منعقد می‌شود، دو واحد ارزی دارند، واحد ارزی پایه (Base currency) مانند بیت‌کوین و واحد ارزی موسوم به کوت (Quote currency) مانند دلار آمریکا. این نرخ بهره پیرو نرخ‌ بهره بین دو واحد ارزی قرارداد است. در صرافی مانند صرافی بایننس که این نرخ هر ۸ ساعت یکبار به روز رسانی می شود، نرخ بهره ثابت بوده و معادل ۰.۰۱ است. چون که هر روز شامل سه دوره ۸ ساعته است پس نرخ بهره روزانه این صرافی حدود ۰.۰۳ است. البته استثنائاتی هم وجود دارد، به عنوان مثال نرخ بهره جفت ارز بایننس/تتر صفر است.

پرمیوم (Premium)

مولفه دیگر فاندینگ ریت شاخص پرمیوم است که بر اساس اختلاف قیمت بین بازار فیوچرز و قیمت مارک (Mark Price) یا اسپات محاسبه می‌شود. قیمت مارک معیاری است که قیمت سود و زیان و نقدشوندگی معامله را محاسبه می کند. در زمانی که بازار از ثبات نسبی برخوردار نیست، احتمالا قیمت بین بازار فیوچرز و بازار اسپات متفاوت است. در چنین شرایطی، هرچقدر قیمت بین این دو بازار اختلاف بیشتری پیدا کند، نرخ پرمیوم نیز افزایش خواهد یافت و عکس آن نیز در زمان ثبات بازار اتفاق می افتد.

انواع فاندینگ ریت

از انواع آن، می توان به موارد زی اشاره نمود:

• فاندینگ ریت مثبت

اگر قیمت ارزهایی که در قرارداد فیوچرز معامله شده اند از قیمت اسپات بیشتر باشد، شاخص نرخ بودجه یا فاندینگ ریت مثبت خواهد شد. در این حالت، تریدری که پوزیشن لانگ یا خرید گرفته است، باید مبلغ محاسبه شده Funding Rate را به فروشنده بپردازد.

• فاندینگ ریت منفی

اگر قیمت ارزهایی که در قرارداد فیوچرز معامله شده اند از قیمت اسپات کمتر باشد، این شاخص منفی می‌شود و معامله‌گرانی که پوزیشن فروش گرفته اند، باید نرخ بودجه را به خریداران بپردازند.

پرداخت نرخ بودجه بو مبادله مالی بین دو طرف به صورت مستقیم و همتابه‌همتا (peer to peer) انجام می شود و نیاز به شخص ثالث و صرافی نیست. در نتیجه صرافی در قبال این تراکنش هیچ هزینه ای دریافت نمی کند.

تشخیص کف های بازار با شاخص Funding Rate

برای اینکه بتوان کف های بازار را تشخیص داد باید چندین نمودار بومی را با هم ترکیب کرده و سپس پایین ترین موقعیت فاندینگ ریت را نسبت به وضعیت حال بازار مورد بررسی قرار داد. کف های بومی مناطقی هستند که در آنها اعتماد معامله گران به قیمت ارزها بیشتر است و خرید با اهرم (leverage) پایین در آنها صورت می گیرد.

گاهی اوقات در این نواحی شاخص ترس و طمع، ترس شدید را نشان می دهد و احتمال اینکه معامله گران پوزیشن خرید بگیرند بسیار زیاد است و اصولا شاخص نرخ بودجه در این زمان، زیر ۰.۵% است.

این اعداد را صرافی بایننس اعلام کرده است و ممکن است در رابطه با صرافی های دیگر متفاوت باشد زیرا میزان نقدینگی در بخش اسپات صرافی ها با هم متفاوت است.

اهمیت شاخص Funding Rate برای تریدرها

همانطور که میدانید اغلب تریدرها در معاملات خود از اهرم استفاده می کنند. فاندینگ ریت نیز متاثر از اهرم استفاده شده در پوزیشن معاملاتی خواهد بود. به این معنا که اگر تریدر پوزیشنی با اهرم ۵۰ داشته باشد، نرخ بودجه او نیز ۵۰ برابر خواهد بود. در نتیجه هر چقدر که لوریج های بالاتر باشد سود و زیان حاصل از این نرخ بالاتر خواهد بود. پس با توجه به این موضوع معامله گران باید در استراتژی های معاملاتی خود نرخ Funding Rate را در نظر  بگیرند و پیوسته آن را زیر نظر داشته باشند.

هدف از طراحی شاخص فاندینگ ریت این است که کاربران را ترغیب کند تا پوزیشن هایی برخلاف احساسات و روند حاکم بر بازار بگیرند تا در نهایت اختلاف قیمت بین بازار فیوچرز و اسپات را به حداقل برسانند.

رابطه فاندینگ ریت با احساسات حاکم بر بازار

بررسی عملکرد تاریخی بازار کریپتو نشان داده است که نرخ بودجه ارزهای دیجیتال با روند کلی دارایی ها رابطه مستقیم دارد، بدین معنی که فاندینگ ریت بر بازارهای اسپات حکمرانی نمی‌کند.

افزایش نرخ بودجه معامله‌گران را ترغیب می کند که در قراردادهای فیوچرز دست به خرید بزنند و موقعیت لانگ بگیرند و در نتیجه قیمت‌ها طبق بازار اسپات متعادل خواهند شد.

مقایسه فاندینگ ریت در پلتفرم‌های ارز دیجیتال

اصولا معامله‌گران مایلند در پلتفرم هایی معاملات فیوچرز خود را انجام دهند که فاندینگ ریت پایین دارند تا این نرخ اثر کمتری بر محاسبات مربوط به معامله آن‌ها داشته باشد.

فاندینگ ریت در صرافی های مختلف

شاخص فاندینگ ریت در صرافی های مختلف، به طور متوسط حدود ۰.۰۱۵ درصد در نظر گرفته می شود. اما همانطور که در بالا نیز گفتیم، Funding Rate یا نرخ بودجه متغیر است و نمی تواند به عنوان معیاری برای گرفتن موقعیت شورت یا لانگ مورد استفاده قرار گیرد.

بر اساس اطلاعاتی که وب‌سایت اسکیو ارائه داده است، عملکرد تاریخی Funding Rate در فیوچرز صرافی بایننس کمتر از متوسط این بازار و حدود ۰/۰۰۹۴ درصد، بوده است. یعنی یک تریدر برای یک موقعیت ۱۰۰۰۰۰ دلاری در  صرافی بایننس فیوچرز باید ۹/۶ دلار پرداخت کند، در صورتی که در صرافی های دیگر، Funding Rate می‌تواند ۱۰ تا ۲۰ درصد بیشتر باشد.

رابطه فاندینگ ریت با بازار گاوی و خرسی

گفتیم که شاخص Funding Rate احساسات تریدرها در بازار و شرایط حاکم بر آن را نشان می دهد. در نتیجه تاثیر زیادی در معاملات فیوچرز خواهد داشت. و میدانیم که رفتار و عملکرد فعالان بازار ارزهای دیجیتال روند گاوی یا خرسی بازار را تعیین می کند.

حال اگر در یک بازه زمانی مشخص معامله گران پوزیشن های فروش با حجم بالا داشته باشند، نرخ بودجه کم و یا حتی منفی می شود. به این حالت بازار خرسی می گوییم. در مقابل اگر در طول زمان معینی معامله گران موقعیت های خرید با حجم بالا گرفته باشند، فاندینگ ریت مثبت شده و در نتیجه خریداران کارمزدی پرداخت نمی کنند. به این حالت بازار گاوی می گویند.

سخن پایانی

در بازار ارزهای دیجیتال، شاخص فاندینگ ریت نقش بسیار مهمی در معاملات اوراق قرارداد آتی دائمی دارد. اغلب صرافی‌هایی که معاملات فیوچرز را ارائه می دهند، از این معیار استفاده می کنند تا اختلاف قیمت معاملات در بازار فیوچرز و اسپات را به حداقل برسانند. این شاخص به احساسات حاکم بر بازار و علاقمندی تریدرها به گرفتن پوزیشن‌های لانگ یا شورت، وابسته است.

نرخ و نحوه محاسبه فاندینگ ریت به پلتفرم معاملاتی بستگی دارد که در صرافی‌های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در نتیجه کاربران بهتر است صرافی را انتخاب کنند که پایین ترین میزان Funding Rate را داشته باشد.

سؤالات متداول