ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
ممکن است اصطلاح ارز فیات (Fiat Currency) را شنیده باشید اما دقیقاً معنی آن را ندانید. اسکناسهای کاغذی سنتی مانند دلار آمریکا و یورو همان ارز فیات هستند، به این معنی که توسط یک نهاد دولتی مانند دولت ایالاتمتحده یا اتحادیه اروپا (E.U.) پشتیبانی میشوند. بیشتر پولهایی که امروز استفاده میکنیم ارز فیات هستند، اما همیشه اینطور نبوده و در گذشته بیشتر مردم از طلا و سایر کالاهای ملموس برای خرید کالا استفاده میکردند.
در این مطلب از صرافکس میخواهیم در رابطه با Fiat Currency و ابعاد مختلف آن توضیحاتی ارائه دهیم. پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
ارز فیات چیست؟
اصطلاح ارز یا پول فیات به پول کاغذی اشاره دارد که توسط دولتهای محلی پشتیبانی میشود. تقریباً هر کشوری دارای نوعی ارز فیات است. به عنوان مثال کشور ایران از ریال، ایالاتمتحده از دلار و بیشتر اروپا از یورو استفاده میکنند. این اسکناسها برخلاف طلا و نقره ارزش ذاتی ندارند. آنها فقط از کاغذ ساختهشدهاند. تنها دلیلی که آنها ارزش دارند این است که دولت به ما میگوید که ارزش دارند. دولتها میتوانند بر اساس تورم و سایر شرایط تعداد اسکناسهای در گردش را افزایش یا کاهش دهند و به آنها کنترل بیشتری بر چشمانداز اقتصادی بدهند.
تاریخچه ارز فیات
کلمه fiat از یک واژه لاتین آمده است. این بهعنوان «فرمان» یا «دستور» ترجمه میشود که راهی برای گفتن این موضوع خواهد بود که دولت اراده کرده است که ارز موجود شود. با نگاهی به تاریخ بشر، ارز فیات یک اختراع نسبتاً جدید است. تا زمان رکود بزرگ در قرن بیستم بود که ایالاتمتحده تصمیم گرفت ارز فیات خود را پیاده کند. با بیکاری بسیاری از افراد، دولت قانون بانکداری اضطراری (EBA) را در سال 1933 برای شروع سریع اقتصاد و بازگرداندن اعتماد عمومی به سیستم مالی تصویب کرد.
قبل از اینکه این لایحه به قانون تبدیل شود، دلار آمریکا با طلا پشتیبانی میشد، اما EBA در نهایت کشور را از استاندارد طلا دور کرد. دلار دیگر توسط کالاهای سنتی مانند طلا پشتیبانی نمیشود و آن را تبدیل به یک ارز فیات میکند.
ارزش ارز فیات به چه چیزی بستگی دارد؟
ارزش ارز فیات همیشه در حال تغییر خواهد بود. کنترل ارزش ارز به عهده دولت است. ازآنجاییکه ارز توسط کالاهای سنتی پشتیبانی نمیشود، ارزش آن به طیفی از عوامل اقتصادی بستگی خواهد داشت. دولت همیشه میتواند پول بیشتری چاپ کند و به نظر میرسد که عرضه نامحدودی وجود دارد. بااینحال، این میتواند ارزش پول را کاهش دهد و میتواند منجر به تورم شود. مقررات دولتی و سایر سیاستهای مالی میتوانند بر ارزش پول نیز تأثیر بگذارند.
ارزش یک ارز در مقایسه با ارزهای دیگر به رابطه بین دو ملت بستگی دارد. بهعنوانمثال، ایالاتمتحده و اتحادیه اروپا. رابطه قوی دارند، به همین دلیل ارزش دلار نزدیک به یورو است ولی برای مثلاً کشور ایران با دولت آمریکا رابطه خوبی ندارد و این به افزایش ارزش ریال به دلار منجر شده است و بااینحال، عدم تعادل تجاری، افزایش تورم، اعتماد سرمایهگذاران و فضای سیاسی محلی میتواند این رابطه را مختل کند و باعث افزایش یک ارز و سقوط ارز دیگر شود.
پول فیات چگونه ایجاد میشود؟
پول فیات را میتوان به روشهای مختلفی ایجاد کرد. برای مثال و طبق آمار حدود 10 درصد از کل عرضه پول در ایالاتمتحده به شکل فیزیکی بهصورت اسکناس و سکه وجود دارد. اسکناسها توسط دفتر حکاکی و چاپ وزارت خزانهداری چاپ میشوند، در حالی که سکهها توسط نهاد دیگری ایجاد میشوند. هر دوی اینها آژانسهای دولتی هستند که با دستور نهاد مربوطه، پول فیزیکی را در مقادیر مشخص تولید میکنند.
بااینحال، در عصر مدرن، بیشتر عرضه پول کشور فقط بهصورت الکترونیکی وجود دارد مثلاً بهصورت دیجیتالی بین کارتهای اعتباری، حسابهای چک، ذخایر بانکی و مواردی از این قبیل جابهجا میشود.
مزایای ارز فیات چیست؟
دلایل زیادی وجود دارد که تقریباً هر کشوری از ارز فیات بهعنوان ارز قانونی استفاده میکند. اکثر کشورها یک سیستم بانکداری متمرکز دارند که دولت را کنترل ارز را در اختیار دارد. Fiat Currency به دلایل مختلفی میتواند مفید باشد. اول اینکه به دولت اجازه میدهد ارزش ارز را بهدلخواه خود تنظیم کند. برای مثال و بهعنوان یک نمونه بارز در ایالاتمتحده، ارزش دلار تا حد زیادی توسط وزیر خزانهداری ایالاتمتحده کنترل میشود.
مقامات دولتی میتوانند سیاستهای پولی را تغییر دهند یا برای بهبود روابط بینالمللی تلاش کنند تا ارزش پول را افزایش دهند. این میتواند به کشورها کمک کند تا از رکود یا رکود اجتناب کنند. بااینحال، Fiat Currency میتواند یک شمشیر دو لبه باشد. سیاست مالی خوب ارزش پول را افزایش میدهد، اما سیاستهای مالی بد باعث کاهش ارزش نیز میشود. همیشه این احتمال وجود دارد که دولت بتواند پول زیادی چاپ کند یا سیاستهای وامدهی بیملاحظهای را اجرا کند که به مصرفکنندگان روزمره آسیب میرساند.
آیا بیت کوین یک ارز فیات است؟
خیر، بیت کوین بهعنوان یک ارز فیات بهحساب نمیآید. بیت کوین نوعی ارز دیجیتال است، به این معنی که غیرمتمرکز بوده و توسط هیچ دولتی کنترل نمیشود. ارزهای دیجیتال تنها بر روی بلاک چین جریان دارند. هر تراکنش در زنجیره بلوکی در یک سری دفتر کل ثبت میشود.
بااینحال، سیستم هویت خریدار را پنهان میکند. بیت کوینها باید استخراج شوند که معمولاً به قدرت محاسباتی زیادی نیاز دارد. اگر میخواهید روی بیت کوین سرمایهگذاری کنید، میتوانید آن را در اپلیکیشن و وبسایتهای مختلف مانند صرافکس خریداری کنید. سپس سکه را به کیف پول دیجیتال خود اضافه خواهید کرد.
مطلب پیشنهادی: قیمت و خرید بیت کوین
شما میتوانید از بیت کوین و سایر توکنهای دیجیتال برای خرید کالاها و خدمات استفاده کنید، اما احتمالاً ابتدا باید آنها را با یک ارز فیات مبادله کنید. این به این دلیل است که اکثر مشاغل ارز دیجیتال را بهعنوان نوعی مناقصه نمیپذیرند. ارزش ارزهای دیجیتال نیز درست مانند ارزهای فیات همیشه با نوساناتی روبهرو بوده است. اکثر کاربران بیت کوین سکههای خود را با ارز فیات مبادله میکنند و رابطهای بین این دو ایجاد میکنند. ارزش کریپتو بر اساس عوامل اقتصادی مختلف افزایش و کاهش خواهد یافت، درست مانند ارزهای فیات.
سخن پایانی
با وجود غولهای بزرگی مانند ارزهای دیجیتال، پول فیات به این زودیها از بین نمیرود. درست است که بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر محبوبیت پیداکردهاند، اما احتمالاً مدتی طول میکشد تا بهطورکلی جایگزین اسکناسهای کاغذی شوند.
اگر روی ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری میکنید، بازهم در برخی مواقع باید از ارز فیات استفاده کنید. ارزش هر دو این ارز همچنان افزایش و کاهش خواهد یافت. شما باید ارزش دلار یا هر ارز دیگری را که استفاده میکنید را پیگیری و تحلیل کرده تا از سرمایهگذاری در ارزی با ارزش کم یا بدون ارزش خودداری کنید.