استیبل کوین چیست؟
هر روز که از پیدایش ارزهای دیجیتال میگذرد، محبوبیت آنها بیشتر شده و افراد بیشتری در سرتاسر جهان از آنها استقبال میکنند. تعداد کاربران فعال بازار کریپتو نیز به شکل قابل توجهی افزایش یافته است و حجم معاملات در حوزه ارزهای دیجیتال زیاد شده است. به الطبع هر چه تعداد کاربران زیادتر شود، نقدینگی که روانه بازار کریپتو میشود افزایش یافته و در نتیجه سود فعالان این حوزه بیشتر میشود.
اما بازار همیشه بر وفق مراد نیست و همین حجم سود میتواند در مواقع دیگر به ضرر معامله گران تبدیل شود. در این شرایط نوع خاصی از رمز ارزها به نام ارزهای دیجیتال پایدار، ثابت یا به عبارتی استیبل کوین (Stablecoin) وجود دارند که میتوانند مفید واقع شوند. استیبل کوینها ارزهای ثابت و ایمن هستند که در مواقعی که بازار رمز ارزها نوسانات شدید را تجربه میکند، میتوان با تبدیل رمز ارزهای دیگر به آنها، سیو سود کرده و از ضرر احتمالی جلوگیری کرد.
معروفترین استیبل کوینها تتر (USDT)، دای (DAI)، دلار بایننس (BUSD)، یو اس دی کوین (USDC) و ترو یو اس دی (TUSD) هستند. در ادامه با صرافکس همراه ما باشید تا به بررسی این مبحث بپردازیم.
استیبل کوین (Stablecoin) یا ارز دیجیتال پایدار چیست؟
استیبل کوینها به پول فیات مانند دلار آمریکا، سایر ارزهای دیگر، فلزات گرانبها مانند طلا یا ترکیبی از هر سه وابسته هستند. دلیل این وابستگی این است که قیمت آنها ثابت نگه داشته شود. از لحاظ تئوری، هر واحد از ارز دیجیتال پایدار بدون توجه به شرایط کلی بازار همانند قیمت تتر ، میزان ثابتی دارد، به همین دلیل آنها را با عنوان ارز دیجیتال پایدار و با ثبات نیز میشناسند. به عنوان مثال ارز دیجیتال پایدار تتر دارای پشتوانه دلار آمریکا است و قیمت هر واحد آنها همیشه یک دلار آمریکا میباشد.
یک ارز دیجیتال با ثبات صرف نظر از این که بازار کریپتوکارنسی چه وضعیتی دارد، همیشه ارزش یکسانی دارد؛ حتی اگر قیمت بیت کوین، اتریوم و دیگر رمز ارزهای برتر بازار ارزهای دیجیتال به صد دلار کاهش یافته و یا به صد هزار دلار افزایش یابد، همیشه یک واحد تتر یا دیگر استیبل کوینهای مطرح باز یک دلار ارزش خواهند داشت.هدف از طراحی استیبل کوینها مقابله با نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال میباشد که خاصیت ذاتی آنها است.
رمز ارزهای با ثبات معمولا وثیقه میشوند، به طوری که داراییهای ذخیره شده ای، از مجموع تعداد واحدهای در گردش داخل شبکه آنها پشتیبانی میکند. به عنوان مثال، شرکت Tether Limited که معروفترین و پراستفادهترین Stablecoin بازار تحت عنوان تتر را طراحی کرده و توسعه داده است، مدعی است به ازای عرضه یک واحد USDT در شبکه بلاک چین، یک دلار در یک حساب بانکی به عنوان وثیقه نگه میدارد.
به عبارتی اگر 100,000 کوین تتر در شبکه بلاک چین وجود دارد، حداقل 100,000 دلار باید در بانک به عنوان پشتوانه و وثیقه ذخیره شود. کسانی که از استیبل کوینها دفاع میکنند، معتقدند که آنها میتوانند ریسک نرخ تبدیل و ضرر را محدود کنند.
همچنین این ویژگیها باعث میشود کارایی ارزهای دیجیتال برای خرید کالا و خدمات بیشتر شود. به عنوان مثال، امروزه افراد زیادی وجود دارند که علاقه ای به سرمایه گذاری بر روی ارزهای دیجیتال ندارند اما آنها برای امور مختلف نظیر انجام حوالههای بینالمللی از استیبل کوینها استفاده میکنند.
دلیل ساخت استیبل کوین ها
ارزهای دیجیتال در دریای پر تلاطم کریپتو به اطراف حرکت میکنند اما در این میان استیبل کوینها مانند ناو جنگی عمل میکنند که در مقابل جریانهای عرضه و تقاضای بلاک چین غیر قابل نفوذ بوده و هدف آنها بیشتر حفظ صلح و ثبات است.
برای درک میزان نوسان ارزهای دیجیتال کافی است که بگوییم هر واحد بیت کوین در سال ۲۰۱۰ کمتر از ۳۰ دلار قیمت داشت اما در حال حاضر بیش از 22000 دلار قیمت دارد! سرمایهگذاران یک رمز ارز را که پشتوانه ارز فیات دارد، یک کلاس دارایی قابل قبول میدانند که ضررهای ناشی از نوسانات شدید ارزش داراییهای دیجیتال بیثبات را کم خواهد کرد.
علاوه بر این شرکتهای چند ملیتی مانند جی پی مورگان و وِلز فارگو به این حقیقت پی برده اند که استیبل کوینها برای تسویه حسابهای فرامرزی و بین المللی بیش از پیش مقرون به صرفه هستند. کسانی که با داراییهای دیجیتال تراکنشهای خود را انجام میدهند کاملا بر این امر آگاه هستند که رمز ارزها در مقایسه با ارزهای فیات، کارآمدتر، سریع تر و ارزانتر، هستند. تراکنشهای مالی با ارزهای فیات چند روز به طول میانجامد و موسسات مالی که به عنوان واسطه عمل میکنند هزینههای کلانی را دریافت میکنند.
به عنوان مثال، در سال 2018 فیلیپینیهایی که در آن سال در خارج از کشور خود کار میکردند، مبلغ بیسابقهای معادل 32 میلیارد دلار را از طریق بانکهای سنتی برای خانوادههایشان در فیلیپین ارسال کردند. برای انجام چنین حجم از تراکنشی بانکها کارمزدهای بسیار زیادی دریافت میکردند، در حالی که میتوان از طریق استیبل کوینها به راحتی و به سرعت چنین مبالغ کلانی را جا به جا کرد.
نحوه عملکرد استیبل کوین ها
در پاسخ به این سوال که این نوع از دارایی چگونه کار میکنند باید بگوییم که اغلب اوقات ارزش یک استیبل کوین (Stable Coin) با ارزش لحظهای ارز فیات یا کالاهای گرانبها در بازار برابر است، همچنین پشتوانه این کوینها هم به شمار میرود. به عنوان مثال ارز دیجیتال پایداری که پشتوانه آن دلار آمریکا است باید حتما به همان میزان که در بازار از آن کوین وجود دارد هم در خزانه دلار موجود باشد.
همینطور که استیبل کوین، ارزی با پشتوانه دارای طلا است، باید برابر با همان مقدار کوین موجود در بازار در ذخایر طلا وجود داشته باشد. به این ارزها، Stable Coin وثیقه شده گفته میشود. برخی از کوینهای غیروثیقهای هستند که توسط این ذخایر پشتیبانی نمیشوند اما از طریق یک الگوریتم خاص دارای ثبات هستند.
مزایای ارز های دیجیتال پایدار یا استیبل کوین ها
ارزهای دیجیتال پایدار مزایای ویژه ای را در حوزه ارزهای دیجیتال به ارمغان آورده اند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پشتوانه اکثر آنها داراییهای دنیای واقعی است.
- میتوان برای معاملات بین المللی از آنها استفاده کرد.
- اعتبار شبکه و ارزهای دیجیتال به کمک استیبل کوینهای موجود در استخر آنها تعیین میشود.
- هزینه و کارمزد تراکنش آنها کم است.
- انتقال دارایی با کمک ارزهای دیجیتال پایدار سریع و آسان صورت میگیرد.
- تریدرها در بازارهای پرنوسان ارزهای دیجیتال از آنها برای حفظ دارایی خود استفاده میکنند.
- هر کس، در هر کجا و هر زمانی میتواند با استیبل کوینها، ارزهای فیات یا طلا را به صورت دیجیتال خریداری کند.
- سفتهبازها نمیتوانند آنها را دستکاری کنند.
معایب ارز های دیجیتال پایدار یا استیبل کوین ها
- یکی از معایبی که میتوان در خصوص این نوع از داراییها ذکر کرد این است که آنها به موسسات خاص و وضعیت بازار کریپتو وابسته هستند.
- در صورتی که بازار کریپتو از بین برود، سرمایه ای که تجار و تریدرها بر روی استیبل کوینها گذاشته اند نیز نابود میشود.
- گذشته از این متاسفانه باید بگوییم که استیبل کوینهای الگوریتمی قابل دستکاری هستند.
- به دلیل آنها پشتوانههای فیات دارند، از قوانینی که بر ارزهای فیات اعمال میشود تاثیر میگیرند.
انواع استیبل کوین
به طور کلی استیبل کوینها در بازار کریپتو به چهار دسته با پشتوانه ارز فیزیکی، با پشتوانه کالا، با پشتوانه کریپتوکارنسی و بدون پشتوانه تقسیم میشوند که در زیر به صورت خلاصه به آنها میپردازیم:
1- استیبل کوین با پشتوانه ارز فیزیکی
این دسته رایج ترین نوع Stablecoin در بازار هستند که پشتوانه ارز فیزیکی مانند دلار دارند. این استیبل کوینها به دلیل اینکه دولتها از آنها حمایت میکنند و مورد پذیرش آنها است، مقبولیت و تراکنش بالایی دارند. در حقیقت ارز فیزیکی یا ارز فیات، پول ملی هر کشوری است که این ارز دیجیتال را صادر کرده و ارزش یک ارز دیجیتال به ارزش پول ملی آن کشور وابسته است .
درست است که پشتوانه ارز فیزیکی، استیبل کوینهای این دسته را به دسته محبوب و قابل اطمینانی تبدیل کرده است اما این دسته نیز از نوسانات قیمتی مصون نیستند و اگر اقتصاد یک کشور با عواملی مانند رکورد اقتصادی، تورم، جنگو غیره، آسیب ببیند، قیمت این داراییها نیز به دنبال آن دستخوش نوسان خواهند شد. ارز تتر (USDT) و یو اس دی کوین (USDC) از جمله ارزهای دیجیتال پایدار هستند که پشتوانه ارز فیات دارند و هر دو به پشتوانه دلار آمریکا تولید میشوند.
2- استیبل کوین ها با پشتوانه کالا
پشتوانه این دسته از استیبل کوینها کالاهایی هستند که میتوان آنها را به پول تبدیل کرد مانند فلزات گرانبها مانند طلا و نفت. ارزش این داراییها معادل مقدار مشخصی از آن کالا پشتوانه قیمت گذاری میشود به عنوان مثال قیمت هر ارز دیجیتال پایدار به حدود ۱ گرم طلا میرسد.
چون ارزش و قیمت طلا نسبتا ثابت است، همیشه ارزش این آنها نیز نسبتا ثابت میباشد و این دسته از ارزهای پایدار نقدشوندگی بالایی دارند. میتوان گفت ویژگی این دسته از داراییها این است که پشتوانه ملموس و واقعی دارند. اما در مقابل از معایب این استیبل کوینها نیز میتوان به متمرکز بودن آنها اشاره کرد. چرا که این دسته از ارزهای دیجیتال پایدار جهت تضمین عملکرد این سیستم به ارگانها و اشخاص قابل اطمینان و فرایند حسابرسی نیاز دارند.
3- استیبل کوینهای با پشتوانه کریپتوکارنسی
استیبل کوینهایی که ارزهای دیجیتال با سرمایه بازار بالا مثل بیت کوین و اتریوم پشتوانه آنها هستند در این دسته قرار میگیرند. معمولا این دسته از کوینها بجای اینکه از یک ارز دیجیتال به عنوان پشتوانه استفاده کنند، از ترکیبی چند ارز دیجیتال استفاده میکنند تا میزان ریسک را به حداقل برسانند چون ریسک نوسان یک ارز دیجیتال خیلی بیشتر از ریسک نوسان و افت قیمت شدید چند ارز دیجیتال با هم است.
چون که مکانیسم ارزهای دیجیتال غیر متمرکز میباشد، از مزایای این دسته از استیبل کوینها میتوان به تمرکززدایی، قابلیت نقدشوندگی بالا و تبدیل آنی و پرسرعت در بستر بلاک چین، شفافیت و قابلیت پیگیری هر تراکنش در بلاک چین عمومی و عدم نیاز به حسابرسی بیرون از شبکه را اشاره کرد.
البته این دسته از داراییها نیز معایب خاص خود را دارد که میتوان به ثبات کمتر نسبت به استیبل کوینهای با پشتوانه کالاهای فیزیکی یا ارزهای واقعی و امکان لیکویید شدن آنی در صورت سقوط قیمت ارزهای پشتوانه بیش از یک حد معین اشاره کرد.
4- استیبل کوین الگوریتمی
آخرین نوع ارزهای دیجیتال پایدار، استیبل کوینهای بدون پشتوانه یا به عبارتی استیبل کوینهای الگوریتمی هستند. این دسته از ارزهای دیجیتال عرضه و تقاضا را رصد میکنند و زمانی که قیمت بسیار پایین است اقدام به خرید میکنند. همچنین وقتی قیمت به مبالغ بسیار بالا میرسد، دست به فروش میزنند. هدف نهایی این است که قیمت ارز دیجیتال پایدار مطابق با پولهای فیات مانند دلار باشد.
استیبل کوینهای الگوریتمی هیچ پشتوانهی ارز فیات یا رمز ارزی ندارند و برای اینکه قیمت خود را ثابت نگه دارند، به الگوریتمها و قراردادهای هوشمند متکی هستند. آنها نحوه عرضه توکنها را مدیریت میکنند. در صورتی که قیمت یک استیبل کوین در مقایسه با ارز فیاتی که قیمتش را دنبال میکند، پایین بیاید، شبکه آن استیبل کوین الگوریتمی عرضه آن توکن را کمتر میکند.
از طرف دیگر، اگر قیمت هر واحد از آنها از مرزی مشخص (در مقایسه با ارز فیات مورد نظر) بالاتر برود، آن شبکه توکنهای بیشتری عرضه کرده و وارد بازار میکند تا از این طریق ارزش هر واحد کاهش یابد.
به عقیده برخی از کارشناسان، به لحاظ تکنیکی اینکه این دسته از استیبل کوینها را بدون پشتوانه خطاب کنیم کار درستی نیست. آنها نیز دارای وثیقه هستند، اما در مقایسه با دو نوع ارز دیجیتال پایدار دیگر نحوه وثیقه گذاری متفاوتی دارند. اگر اتفاقی غیر منتظره رخ بدهد، رمز ارزهای با ثبات الگوریتمی ممکن است برای کنترل حرکتهای نوسانی بازار دارای نوعی استخر وثیقه باشند.
علت افزایش تعداد استیبل کوین ها در شبکه های مختلف
هر چه در گذر زمان علاقه کاربران به حوزه ارزهای دیجیتال بیشتر میشود و رمز ارزها در زندگی روزمره کارآمدتر میشوند، نیاز آنها به داشتن یک پناهگاه در برابر تلاطم و نوسان شدید بازار ارزهای دیجیتال بیشتر میشود.
در این میان توسعه دهندگان شبکههای مختلف هم موقعیت را مناسب دیدند تا از این شرایط استفاده کنند. برخی از این توسعه دهندگان از پشتوانه مالی حقیقی استفاده کردند و سعی کردند یک ارز دیجیتال باثبات و پایدار مانند استیبل کوین تتر بسازند و برخی دیگر الگوریتم خاص خود را طراحی کردند.
حتی در برخی موارد یک شبکه کامل بر اساس ساخت ارزهای دیجیتال ثابت الگوریتمی ساخته شد که میتوان در این خصوص شبکه ترا را نام برد که البته با ریسکهای خود همراه هستند. به طور کلی میتوان گفت علت اینکه تعداد ارزهای پایدار بازار کریپتو افزایش یافت این بود که کاربران بیشتری به این حوزه گرایش پیدا کردند و در نتیجه موقعیت ساخت این استیبل کوینها فراهم شد.
مهمترین استیبل کوین های بازار ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال پایدار و با ثبات که پشتوانه آنها ارزهای فیات میباشند، متداولترین و پراستفادهترین نوع آنها هستند. مهمترین ارزهای دیجیتال پایدار را که میتوان نام برد به شرح زیر میباشند:
- تتر (Tether – USDT)
- ترو یو اس دی (True USD – TUSD)
- پاکسوس استاندارد (Paxos Standard – PAX)
- یو اس دی کوین (USD Coin – USDC)
- بایننس یو اس دی (Binance USD – BUSD)
ارزهای پایدار و باثباتی که در بالا نام بردیم، از حمایت ارزهای فیات برخوردار هستند و چون پشتوانهای از نوع پول نقد دارند، بیشتر مورد توجه تریدرها و حتی کاربران عادی قرار گرفته اند. در دستهبندی استیبل کوینهایی که پشتوانه و وثیقه رمز ارز دارند، دو گزینه پرطرفدار هستند:
- بیت شیرز یو اس دی (Bitshares USD)
- رمز ارز دای (DAI)
اما در دستهبندی سوم یعنی ارزهای دیجیتال پایدار و با ثبات، ارز کربن (Carbon) شناخته شدهترین گزینه محسوب میشود. با وجود اینکه تعداد استیبل کوینهای بازار ارز دیجیتال زیاد است اما تتر جایگاه اول را به خود اختصاص داده است. به جرات میتوان گفت که تتر در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال حتی بیت کوین و اتریوم از نظر حجم معاملات روزانه مقام اول را دارد.
کاربرد استیبل کوین ها
Stablecoin در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال، یک سری کاربردها و موارد استفادهی متفاوت دارد.
ذخیره ارزش و کسب سود
یکی از استراتژیهای معروف تریدرها جابهجایی سریع بین یک رمز ارز پرنوسان و یک استیبل کوین است. تریدرها و معامله گران ارزهای دیجیتال در زمان ترید کردن، به منظور حفظ ارزش داراییهای خود، به یک Stablecoin پناه میبرند. به عنوان مثال اگر آنها مقداری بیت کوین در حساب خود داشته باشند و از طرفی طبق تحلیلها، منتظر سقوط قیمت آن رمز ارز باشند، میتوانند BTC را به تتر (USDT) یا هر ارز دیجیتال پایدار دیگری تبدیل کرده و از ضررهای احتمالی جلوگیری کنند.
وقتی شرایط پرنوسان و بی ثبات بر بازار ارزهای دیجیتال حاکم است، تریدرها ترجیح میدهند که بر روی داراییهای باثبات نظیر طلا سرمایه گذاری کنند. ارزهای پایدار و با ثبات نیز تقریبا شبیه به طلا عمل میکنند و شرایط امن و با ثباتی را برای سرمایهگذاران فراهم میکنند و در نهایت ریسک سرمایهگذاری آنها در حوزه کریپتوکارنسی را کاهش میدهند.
به این ترتیب لازم نیست که آنها از اکوسیستم ارزهای دیجیتال خارج شوند، بلکه میتوانند تا زمانی که شرایط به ثبات نسبی برسد، ارزهای دیجیتال خود را تبدیل به استیبل کوین کرده و منتظر بمانند. اگر این نوع از داراییها وجود نداشت، آنها مجبور بودند که هر بار از اکوسیستم خارج شده و دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنند.
انجام معاملات روزانه
هدف اصلی توسعه و ساخت ارز دیجیتال بیت کوین، استفاده در پرداختهای روزمره بود، هر چند در حال حاضر بیشتر معامله گران به آن، به چشم سرمایهگذاری و ذخیره ارزش نگاه میکنند. یکی از دلایلی که بیت کوین و سایر رمز ارزها نتوانستند به هدف اصلی خود دست یابند، نوسان بالای قیمت رمز ارزها است.
“لائل برینارد” (Lael Brainard) که یک اقتصاددان آمریکایی و عضو شورای حکام فدرال رزرو ایالات متحده آمریکا میباشد معتقد است که Stable Coin ها میخواهند به عملکردهای پول سنتی دست یابند بدون اینکه مجبور باشند به یک صادرکننده مانند یک بانک مرکزی اعتماد کنند.
البته استیبل کوینها هنوز نتوانسته اند به طور کامل به این ویژگی دست پیدا کنند، چرا که استیبل کوینهایی که پشتوانه ارز فیات دارند، متمرکز بوده و توسط موجودیتی خاص (یک شرکت) اداره میشوند.
کاربرد در قراردادهای هوشمند
استیبل کوینها این امکان را برای کاربران فراهم میکنند که از قراردادهای مالی هوشمند بهره ببرند. قراردادهای هوشمند، یک سری قرارداد خود-اجرا هستند که در یک شبکه بلاک چین وجود دارند.
کاربران برای اجرای آنها به حضور و مشارکت هیچ شخص ثالث یا مرجع مرکزی نیاز ندارند. این معاملات خودکار قابل پیگیری، شفاف و برگشت ناپذیر هستند. به همین دلیل افراد و شرکتها میتوانند برای پرداخت حقوق و وام، پرداخت اجاره و حق اشتراکها، از قراردادهای هوشمند استفاده کنند.
صیانت از دارایی در برابر پول ملی
در صورتی که ارزش ارز فیات و سنتی کشور محل زندگی شما سقوط کند، میتوانید خیلی سریع آنها را به استیبل کوینهایی که پشتوانه دلار، یورو، پوند یا حتی طلا دارند، تبدیل کرده و به این ترتیب از کاهش ارزش داراییتان جلوگیری کنید.
سخن پایانی
استیبل کوینها در بازار کریپتو کارنسی، عنصری حیاتی به شمار میروند. این ارزهای دیجیتال باثبات از طریق مکانیزمهای مختلف میتوانند قیمتشان را ثابت نگه داشته و در بدترین شرایط، نوسانات بسیار کمی را تجربه کنند. به همین دلیل علاوه بر اینکه از آنها میتوان به عنوان واسطههایی برای مبادلات استفاده کرد، بلکه آنها فضای امنی را برای تریدرها و سرمایهگذاران فراهم میکنند.
هدف اولیه از طراحی آنها، ارائه ابزاری کارآمد به تریدرها برای مدیریت ریسک بود. امروز، کاربردشان بسیار بیشتر شده و دیگر محدود به تریدینگ نیستند. Stablecoin ابزار قدرتمندی هستند که میزان پذیرش، مقبولیت و کاربردی شدن ارزهای دیجیتال را بالا برده اند و به طور کلی، کاربری که برای نقل و انتقالات مالی خود از تتر یا یک استیبل کوین دیگر استفاده میکند، به مرور زمان بیشتر با صنعت رمز ارز آشنا شده و احتمالا به سرمایهگذاری و استفاده از دیگر کوینهای دیجیتالی نیز علاقهمند خواهد شد.
سوالات متداول
Stablecoin برای انجام معاملات روزانه و کسب سود و ذخیره ارزش، گزینه بسیار مناسبی محسوب میشود.
از کاربردیترین استیبل کوینها میتوان به مواردی همچون تتر، پاکسوس، یو اس دی کوین و بایننس یو اس دی اشاره کرد. استیبل کوینها در چه مواردی کاربرد دارند؟
مهمترین استیبل کوینها کداماند؟